چكيده                                          8

 فصل اول :                                            

مقدمه..........12

 اهمیت موضوع..................................................... 15

 اهداف تحقیق.................................................... 17

 فرضیات.................................................................... 17

 فصل دوم :

 مروری بر پژوهش های انجام شده...................................... 20

 فصل سوم :

 روش تحقیق................................................... 53

 3 . 1 ) کیفیت................................................... 55

 3 . 2 ) تخمین و تصریح مدل....................................... 61

 3 . 3 ) اثرات تغذیه ای تغییر قیمت............................ 66

 3 . 4 ) اثرات رفاهی تغییر قیمت...................................... 68

 فصل چهارم :

 نتایج بحث..................................................... 72

 4 . 1 ) روش پرداخت یارانه........................................... 72

 4 . 2 ) اولویت بندی در اعطای یارانه.................................. 73

 4 . 3 ) الگوی مصرف مصرف کنندگان................................... 87

 4 . 4 ) اثرات تغذیه ای کاهش یارانه...................... 94

 4 . 5 ) اثرات درآمدی (رفاهی) ................................ 97

 4 . 6 ) اثرات قیمت کالا بر شاخص فقر............................ 98

 فصل پنجم :

 خلاصه و نتیجه گیری.................................. 101

 فصل ششم :

 فهرست و منابع......................................... 108

 عنوان و چکیده انگلیسی

 
 « فهرست مطالب »

1 ) سهم هریک از اقلام انرژی یارانه بخش انرژی (درصد)

 2 ) مقدار و سهم هر یک از اقلام از یارانه کالاهای اساسی و دارو در سال 79

 3 ) سهم هر یک از بخش ها از کل یارانه های اعطایی

 4 ) سهم دهک مختلف از کل یارانه پرداختی

 5 ) سهم دهک درآمدی از یارانه درصد

 6 ) متوسط بُعد خانوار در استان های مورد مطالعه و کل نمونه (نفر)

 7 ) متوسط تحصیلات سرپرست خانوارهای شهری (تعداد سال های تحصیل)

 8 ) میانگین سهم مخارج چهار کالای مورد مطالعه در مناطق روستایی (درصد)

 9 ) میانگین سهم مخارج چهار کالای مورد مطالعه در مناطق شهری (درصد)

 10 ) مصرف ماهانه سرانه کالاهای منتخب در دهک روستایی (kg)

 11 ) متوسط مصرف ماهانه سرانه کالاهای منتخب در دهک شهری (kg)

 12 ) متوسط سهم مخارج سرانه ماهانه کالاها در دهک مختلف خانوارهای روستایی (ریال)

 13 ) متوسط سهم مخارج سرانه ماهانه کالاها در دهک های مختلف خانوارهای شهری (ده ریال)

 14 ) سهم کالاهای مورد مطالعه در مخارج زندگی دهک درآمدهای مختلف خانوارهای روستایی

 15 ) سهم کالاهای مورد مطالعه در مخارج زندگی دهک های درآمدهای مختلف خانوارهای شهری

 16 ) ضرایب کشش های قیمتی کالاهای مورد مطالعه

 17 ) کشش قیمتی کالاهای منتخب

 18 ) کشش درآمدی کالا در الگوی مصرف خانوارهای روستایی

 19 ) کشش درآمدی کالا در الگوی مصرف خانوارهای شهری

 20 ) کشش کیفیت کالاها در الگوی مصرف خانوارهای روستایی

 21 ) کشش کیفیت کالاها در الگوی مصرف خانوارهای شهری

 22 ) میزان انرژی مواد غذایی مورد مطالعه در کل مواد غذایی در مناطق روستایی (کالری)

 23 ) سهم هر یک از کالاها در کل انرژی در الگوی مصرف مصرف کنندگان روستایی (درصد)

 24 ) میزان انرژی مواد غذایی مورد مطالعه در کل موادغذایی در مناطق شهری (کالری)

 25 ) سهم هر یک از کالاها در کل انرژی در الگوی مصرف مصرف کنندگان شهری (درصد)

 26 ) اثرات تغذیه ای سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی مصرف کنندگان روستایی (درصد کاهش در انرژی)

 27 ) اثرات تغذیه ای سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی مصرف کنندگان شهری (درصد کاهش در انرژی)

 28 ) اثرات درآمدی سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی مصرف کنندگان روستایی (درصد کاهش در درآمدی)

 29 ) اثرات درآمدی سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی مصرف کنندگان شهری (درصد کاهش در درآمدی)

30 ) اثرات سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی شاخص فقر در مناطق روستایی

 31 ) اثرات سناریوهای مختلف تغییر قیمت بر روی شاخص فقر در مناطق روستایی

 

 چکیده :

 پرداخت یارانه از جمله راههای انتقال درآمد است که عمدتاً به منظور حمایت از اقشار کم درآمد و بهبود توزیع درآمد صورت می گیرد در کشور ما نیز از ابتدای دهۀ 50 کالاهای یارانه ای به طور گسترده توزیع شد.

 امروزه بنا به دلایل محدودیت بودجه و منابع کمیاب در کشورهای در حال توسعه و عدم تأمین نیازهای اساسی گروههای فقیر، هدفمندسازی پرداخت یارانه به گروههای هدف مورد توجه واقع شده است.

 هدف اصلی این پژوهش بررسی الگوی فعلی مواد غذایی شامل : یارانه میان دهک درآمدی شهری و روستایی و ارائه راهکارههای علمی می باشد و به منظور بررسی رفتار مصرف کنندگان و برآورد کشش های قیمتی کالاهای مورد مطالعه از رهیافت دیتون 1998 استفاده گردید. براساس این رهیافت و با بهره گیری از تفاطت میان گروههای مختلف مصرف کننده موسوم به دسته که هر دسته در برگیرنده یک شهرستان بود واکنش مصرف کنندگان در مورد قیمت مورد بررسی قرار گرفت. پس از تخمین تابع تقاضای کالاهای مشمول یارانه (برنج . نان . روغن . گندم) کشش قیمتی درآمدی و کیفیت محاسبه شد. معادلات تقاضای این کالاها براساس روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط و با استفاده از بسته نرم افزاری  micro Fit.4:1 صورت گرفت. داده های این بررسی نیز شامل مخارج و مقدار مصرف کالاهای مزبور و همچنین ویژگی های جمعیتی اندازه خانوار و میزان تحصیلات سرپرست خانوار بود.

 این اطلاعات از میان 848 خانواده روستایی و 607 خانواده شهری استان : خراسان، مازندران، آذربایجان و ...

 ارزیابی و روند فعلی مصرف کالاهای منتخب حاکی از وجود تفاطت قابل ملاحظه میان دهک های مختلف شهری و روستایی از لحاظ میزان مصرف و مخارج اختصاص یافته به این کالاها بنا شد. به گونه ای که در حال حاضر دهک های درآمدی بالاتر هم از لحاظ کمیت و هم کیفیت از کالاهای منتخب بهره بیشتری می برند. رفتار مصرفی مصرف کنندگان شهری و روستایی نیز حاکی از این است که کالاها به صورت مجموعه ای مکمل مصرف می شوند.

 تأثیر افزایش قیمت کالاهای منتخب بر روی میزان انرژی بر حسب کالری و درآمد دهک های مختلف و شاخص فقر به کمک سناریوهای مختلف افزایش قیمت این کالاها بررسی شد. نتایج حاصل از بررسی اثرات تغذیه ای حاکی است از افزایش همزمان قیمت تمامی کالاهای مصرف کنندگان روستایی که بیشتر از مصرف کنندگان شهری تحت تأثیر قرار می گیرند.

 افزایش قیمت برنج نیز در اغلب دهک های درآمدی مصرف کنندگان شهری بیش از مصرف کنندگان روستایی با کاهش انرژی مواجه کرده و در مورد زنان این روند تا حدودی معکوس است و میان دهک های درآمدی شهری و روستایی نیز میزان کاهش در کالری نسبتاً نامنظم است.

 بررسی اثرات درآمدی افزایش قیمت : قند، شکر، نان هم نشان داد که با افزایش قیمت این کالاها مصرف کنندگان روستایی نسبت به مصرف کنندگان شهری کاهش در درآمد بیشتری را تجربه می کنند.

 سناریو افزایش قیمت برنج و افزایش همزمان قیمت تمامی کالاها نیز در مناطق شهری بیشتر دهک های درآمدی پایین و در میان مصرف کنندگان روستایی نیز بیشتر دهک های درآمدی بالا را تحت تأثیر قرار می دهد.

 براساس نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود ابتدا دهک درآمدی در مناطق شهری و روستایی شناسایی شود و توزیع یارانه ای کالاها در میان دهک های واقع در زیر خط فقر صورت گیرد. البته کاهش توزیع یارانه ای این کالا در میان دهک های درآمدی بالا نیز باید تدریجی صورت گیرد.