بازتولید اسطوره های هزاره ای

از مقدمه:
بسیاری از استوره های ایرانی بخش پایداری از ادبیات هزاره ای را پوشش می دهند اما استوره ی سیمرغ در این بین گستره ی بیشتری را پر می کند. چنین استورهای نه تنها در افسانه های باستانی ما حضوری فعال دارد بلکه پس از پیدایی اسلام نیز کارکرد آن را به پهنه ای از ادبیات عرفانی کشانده اند.
برای بررسی عملکردهای استورهای سیمرغ از گزارشهای اوستا و ادبیات زردشتی میتوان یاری گرفت. در دوره های اسلامی نیز گونه هایی از هنجارهای آیینی آن را در آثار شیخ اشراق و شیخ عطار میتوان دنبال کرد. اما در تمامی این گزارشها بنمایه های روشنی ارایه می گردد که نمودگاری گویا برای اندیشه های هزاره ای قرار می گیرند. باور به دنیای دو جهانی تنها بخش کوچکی از آن بنمایه ها را بازتاب می دهد. رفتار استورهای سیمرغ نیز نمونه ای از همین فضاهای زیست دو جهانی را پیش روی انسان می گذارد. چنین باوری شرایطی را بر می انگیزد که تا پدیده ی زمان را امری اعتباری و ازلی به شمار بیاورند. اعتباری بودن زمان اعتباری بودن مکان را نیز پیش روی انسان می گذارد. همان گونه که در افسانه های سیمرغ هم گونه هایی از گزارش اعتباری بودن زمان و مکان را به کار می گیرند، چون سیمرغ می تواند از جهان هایی سر برآورد که این جهان ها چه بسا از دیدرس انسان زمینی پنهان باقی می مانند...