خلع‌سلاح همسر انتقادگر

پيشگفتار مترجمان

همسـر انتقادگر با استناد بـه باورهايي کـه در ذهنش نقـش بسـته اسـت، دسـت بـه انتقادگري مي زند.

برخي از اين باورها عبارتند از

انتقاد از همسرم حق من است

آيا فقط همين باورها باعث مي شوند فرد دست به انتقاد بزند؟

در واقع در تلاش است تا احساس بي ارزشي ، ناتواني و طردشدگي اش را پنهـان سـازد يـا بـرعکس مي خواهد ارزشمندي ، توانمندي و محبوبيت خود را ثابت کند.

به نظر مـي رسـد در ذهن همسر انتقادگر باورهاي ديگري نيز نقش بسته است کـه از وجـود آن هـا چندان خبر ندارد

انتقاد نکردم ، بلکه نظر دادم

رفتار اشتباه بدون انتقاد اصلاح نمي شود

انتقاد نکردم ، شيوة درست انجام کار را بازگو کردم

اگر انتقاد نکنم ، پس چطوري رفتار همسرم اصلاح شود

همسـران انتقـادگر در شرايط تحولي خاصي بزرگ شده اند. و رفتار آنان ريشه در كودكي و والدين آنها دارد. ويژگـي هـاي والدين ، نحوة تعامل والدين، چگونگي برخورد والدين با اشتباهات فرزنـدان و اشتباهات ساير مردم است .

همسر انتقادگر به دنبال سلطه گري است و آن را مي‌توان از انتقادهاي بـه ظـاهر سـازنده ، اما نـامؤثر و ناکارآمد احساس کرد.

رفتار اشتباه همسر باعث مي شود معيارها يا استانداردهاي همسر انتقـادگر نقض شوند. به دنبال نقض شدن اين معيارها، همسر انتقادگر دچار حالـت جسمي و هيجاني ناخوشايند مي شـود. بـه دنبـال ايـن حالـت جسـمي و هيجاني ناخوشايند، همسر انتقادگر شروع به عيبجويي ، ملامت و سرزنش مي کند.

واكنش در برابر انتقاد

1-   انتقام‌گيري و بدگويي از همسر (به نزديكان يا حتا درمانگر)

4- سكوت و تحمل شرايط ناخوشايند

به تدريج احساس بي‌ارزشي، بي‌كفايتي و طردشدگي مي‌كنند كه باعث مي‌شود به واكنش‌هاي خاصي رو بياورند.

حالات همسراني كه مورد انتقاد هستند:

6- پذيرش انتقادهاي همسر

5-  متابعت از همسر

2-   تعارض گريزي و صلح‌جويي بيمارگونه

3-   انتقاد گري متقابل

مقصرپنداري والدين، همسر و ديگران و جامعه باعث تداوم مشكلات ارتباطي مي‌شود و از اين نظر برخي از روان‌شناسان اين عوامل را تفكيك كرده‌اند:

1- عوامل زمينه‌ساز: همان شرايط تحولي خاصي است كه در خانواده‌هاي اصليمان تجربه كرده‌ايم.

2- عوامل واسطه‌اي: همان طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه‌اي هستند.

3- عوامل برانگيزان: در همسر انتقادگر خطاها، نقص‌ها و عيب‌هاي همسر آسيب‌پذير و در همسر آسيب‌پذير طعنه‌ها، كنايه‌ها، تمسخرها و عيب‌جويي‌هاي همسر انتقادگر است.

4- عوامل تداوم بخش: مجموعه عواملي است كه باعث تداوم چرخة انتقادگري در زوجين مي‌شود.

فصل اول: درك همسر انتقادگر

اولين گام براي خلع سلاح كردن همسر انتقادگر اين است كه از شيوه تفكر او با طرح‌واره‌ها شناخت بيشتري داشته باشيم. طرح‌واره‌ها باورهاي مركزي هستند كه رگ و ريشه آنها به دوران كودكي باز مي‌گردد و در سرتاسر زندگي بر اعمال، احساس‌ها و تصميم‌ها اثر نافذي بر جاي مي‌گذارند. اين باورهاي مركزي تعيين‌كنندة هويت ما، شيوه تعامل با ديگران و نگرش ما به خود، ديگران و جهان هستند.

نيازهاي هيجاني اساسي در دوران كودكي

امنيت بنيادين

نياز به ارتباط سالم

خودمختاري

عزت نفس

خود ابزارگري

پذيرش محدوديت‌هاي واقع‌بينانه

نقش طرحواره در ازدواج

پنج طرحواره شايع در همسران انتقادگر

نمونه بارز رفتار بي‌اعتمادي/بدرفتاري

فصل دوم: شناسايي طرح‌واره‌هاي همسرتان

همسر انتقادگر تجارب اوليه‌اي را پشت سر گذاشته است كه در شكل‌گيري نگرش، رفتار و چگونگي تعامل او با ديگران نقش بسزايي داشته است. براي اين منظور بايد تاريخچه دوران كودكي همسرتان را بنويسيد و برگه‌هاي مربوط به اطلاعات دوران كودكي او را تكميل كنيد.همچنين تا مي‌توانيد اصطلاحات و كلمات مختلفي براي توصيف همسرتان و ساير اعضاي خانواده او بنويسيد و در آخر برگه‌ها را ارزيابي كنيد. 

اگر با توجه به اطلاعات به دست آمده از فصل اول، طرحواره همسرتان را مي‌شناسيد، مي‌توانيد فقط برگه‌هاي مربوط به آن طرح‌واره را تكميل كنيد. ولي اگر حدس مي‌زنيد كه بيش از طرح‌واره وجود دارد، برگه‌هاي مربوط به هر پنج طرح‌واره همسر انتقادگر را تكميل كنيد. اين طرح‌واره‌ها از پرسشنامه يانگ اقتباس شده‌اند و ابعاد متفاوتي دارند.

فصل سوم: چرا در مقابل انتقاد حساس هستيد؟

وجود پنج طرح‌واره باعث مي‌شود كه شما همسري انتقادگر انتخاب كنيد و نسبت به گفتار و رفتار همسر انتقادگرتان حساس باشيد. چهار تا از اين پنج طرح‌واره همان‌هايي هستند كه همسران انتقادگر نيز دارند. بايد توجه داشت كه اين شباهت شما را دچار سردگمي نكند. رفتارهاي مقابله‌اي متفاوت هستند. يك طرح‌واره يكسان مي‌تواند به رفتارهاي متفاوتي منجر شود. همچنين طرح‌واره‌ها از رفتارهاي ناشي از طرح‌واره كاملاً متمايزند. رفتار مقابله‌اي ويژه مسر انتقادگر، جبران افرراطي است و همين رفتار مقابله‌اي او را انتقادگر ساخته و رفتار مقابله‌اي همسر آسيب‌پذير تسليم است كه همين رفتار مقابله‌اي او را نسبت به انتقاد حساس كرده است.

طرح‌واره همسر آسيب‌پذير: اطاعت

هيجان‌هاي اصلي: ترس، اضطراب و افسردگي

الگوهاي رفتاري: مراقبت از ديگران را به خودش ترجيح مي‌دهد و به همسرش اجازه مي‌دهد كنترلش كند.

باور: نيازها و خواسته‌هاي ديگرران نسبت به نيازها و خواسته‌هاي خودش اولويت دارد. خودش در مقايسه با ديگران اهميت كمتري دارد. توجه به نيازها و تملايلات خود و ارضاي آنهابرايش چندان خوشايند نيست.

انتخاب همسر: جذب افرادي مي‌شود كه سلطه‌جو و كنترل‌گرند و مدام از او شكايت مي‌كنند.

همسر آسيب‌پذير
طرحواره نقص/شرم

هيجان اصلي: شرم و ترس

الگوهاي رفتاري: اعتماد به نفس ضعيف و مقايسه خود با ديگران

باور: معتقد است كه آدمي بد، پر عيب و نقص، ناخواستني و پست و بي‌ارزش است.

انتخاب همسر: انتخاب همسر انتقادگر

هيجان اصلي:

ترس و اضطراب

الگوهاي رفتاري:

محتاط، شكاك و بدبين

باور:

به ديگران نمي‌توان اعتماد كرد.

انتخاب همسر:

انتخاب افرادي كه پيش‌بيني پذير نيستند و لياقت او را ندارند.

رهاشدگي

هيجان اصلي:

اضطراب، غمگيني، افسردگي و خشم

الگوهاي رفتاري:

رفتارهاي چسبنده به همسر

انتخاب همسر:

انتخاب همسراني كه در دسترس نيستند و رفتارهاي پيش‌بيني‌پذيري ندارند.

فصل چهارم: شناسايي طرح‌واره‌هايتان

براي اين كار قرار است بر تجارب دوران كودكي و نوجواني خودتان تمركز كنيد كه به دليل بار هيجاني تجارت اوليه ممكن است فرايندي چالش‌برانگيز باشد. اين آخرين مرحله فرايدن ارزيابي است. در اين مرحله در يك جمع‌بندي طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه خود و همسرتان را شناسايي كرديد. امكان دارد دو نفر با تجارب مشابه در دوران كودكي و نگرش‌هاي يكسان، در نتايج طرح‌واره هيچ شباهتي به هم نداشته باشند.

فصل پنجم: تله‌هاي زندگي

طرحواره‌ها هويت ماه هستند. وقتي طرح‌واره‌ها فعال مي‌شوند، درد هيجاني به همراه دارند كه براي كاهش اين درد به راهبردهاي مقابله‌اي متوسل مي‌شويم. اين راهبردهاي رفتاري، تلاش‌هايي هستند كه از دوران كودكي براي درك، كنترل و اجتناب از احساسات، افكار و وقايع دردناك انجام مي‌دهيم. افراد معمولاً در پاسخ به هيجان‌هاي شديد ناشي از تجارب برانگيزانندة طرح‌واره،‌سه نوع رفتار مقابله‌اي خودآسيب‌رسان به كار مي‌گيرند. البته اين پاسخ‌ها در كاهش درد هيجاني ناشي از طرح‌واره چندان موثر نيستند. در نهايت هدف اين است كه پاسخ مقابله‌اي طرح‌وارة خود را شناسايي و ناكارآمدي آنها را بررسي كنيد.

سه سبك اصلي رفتارهاي مقابله‌اي

جفري يانگ به سه سبك مقابله‌اي ناكارآمد اشاره مي‌كند:

تسليم

اجتناب

جبران افراطي

طرح‌واره‌هايمان به سه الگوي رفتاري خود آسيب‌رسان منجر مي‌شوند كه براي مقابله با طرحواره‌ها به آنها متوسل مي‌شويم. اغلب افراد بيشتر از يك رفتار مقابله‌اي استفاده مي‌كنند.

ولي معمولاً‌ براي مقابله با افراد و موقعيت‌هاي مختلف، به طور ناهشيار به دو سبك مقابله‌اي ديگر نيز متوسل مي‌شوند.

فردي كه درد هيجاني ناشي از يك طرح‌واره را تجربه مي‌كند با سبك مقابله‌اي تسليم در برابر طرحواره، آن را مي‌پذيرد. مانند فردي كه با والديني بزرگ شده كه تمام تصميم‌هاي زندگي او را مي‌گيرند. اين فرد احساس مي‌كند كه نظراتش اهميتي ندارد و نيازهاي ديگران مهمتر از نيازهاي خود اوست. اين فرد با انتخاب همسري كه از وي انتظار اطاعت دارد، تسليم طرح‌واره اطاعت خود شده است. در نهايت با ادامه اين روند رهايي از زندان طرحواره تسليم براي فرق مقدور نخواهد بود.

رفتارهاي تسليمي

رفتارهاي اجتنابي

اين سبك نوعي تلاش ناهشيارانه است در انكار طرحواره. در نگاه اجمالي اين نوع رفتار، سالم به نظر مي‌رسد اما فرد با كناره‌گيري از جنبه‌هاي مهم زندگي، خود را از داشتن زندگي غني و شاد محروم مي‌سازد. به مانند اين است كه فردي براي اينكه در يك رابطه صميمانه از برآورده نشدن نيازهايش رنج نكشد، وارد رابطه نشود.

اجتناب مثل يك محفظه شيشه‌اي است كه شما را موقتاً آرام نگه مي‌دارد اما...

اما در دراز مدت از تجارب ناب زندگي محروم مي‌كند.

رفتارهاي جبراني

وقتي سبك مقابله‌اي فرد در پاسخ به طرحواره‌اش، جبران افراطي است، با رفتار و شيوه برخورد با ديگران به گونه‌اي برعكس طرحواره‌اش عمل مي‌كند. در واقع با طرحواره‌اش سر جنگ دارد.

تمايل ذاتي به جنگيدن با آنچه خطر تلقي مي‌شود، پاسخي طبيعي به شمار مي‌رود. اما اين شيوه برخورد با طرحواره ناسازگار اوليه، ناسالم و از نظر هيجاني مخرب است زيرا به ديگران آسيب مي‌رساند. طرحواره نقض و شرم از مثال‌هاي بارز جبران افراطي است.

خلق و خو نقش مهمي در تعيين رفتارهاي طرحواره فرد به عهده دارد. فردي كه خلق و خوي پرخاشگر دارد، احتمالاً از راهبرد مقابله‌اي جبران افراطي استفاده مي‌كند.

اگر نگاهي به چهار طرحواره مشترك خود و همسر انتقادگرتان بيندازيد و سپس رفتارهاي مقابله‌اي جبران افراطي و تسليم را مقايسه كنيد، متوجه خواهيد شد كه چطور ممكن است دو فرد با طرح‌واره‌هاي يكسان، متفاوت به نظر برسند.

جذابيت طرح‌واره‌اي

طبق نظر يانگ هر يك از ما تيپ شخصيتي ويژه‌اي داريم كه جذابيت يا كشش مغناطيسي قوي را بر مي‌انگيزاند كه نتيجه در فعال شدن يك طرحواره ناسازگار اوليه است و زماني به شدت فعال مي‌شود كه در تعامل با فردي قرار مي‌گيريم كه برايمان آشنا به نظر مي‌رسد. اين آشنايي باعث مي‌شود هشيارانه يا ناهشيارانه، بدانيم چگونه بايد رفتار كنيم و احساس آرامشان بيشتر مي‌شود. همچنين وقتي يك طرحواره اصلي فعال مي‌شود، معمولاً برانگيختگي هيجاني شديدي به دنبال دارد. 

اما دليلش چيست كه باعث مي‌شود همسري را انتخاب كنيم كه طرحواره‌هايمان را فعال مي‌سازد؟

تمايل دروني‌ به كسب نتيجه‌اي متفاوت از تجارب دوران كودكي.

سايق روانشناختي

هماهنگي شناختي

برانگيختگي هيجاني

كشش به سمت فردي كه شما را ياد خانواده اصليتان مي‌اندازد.

وقتي طرحواره‌اي فعال مي‌شود، برانگيختگي هيجاني شديدي را به وجود مي‌آورد.

تداوم طرحواره

طرحواره‌ها در برابر تغيير بسيار مقاوم و انعطاف‌ناپذير هستند. آگاهي مهم است. اگر نسبت به طرحواره آگاهي نداشته باشيم، تغييرشان غيرممكن است. طرحواره‌ها سرسخت و نيرومندند به طوري كه افكار، احساسات و رفتار را كنترل مي‌كنند. حتي باعث تحريف افكار مي‌شود و به رفتارهاي خودآسيب‌رسان منجر مي‌شوند.

آگاهي از طرح‌واره‌ها از قدرت آن نمي‌كاهد. تنها راه كاشه قدرت طرحواره‌ها اين است كه الگوهاي رفتاري خودآسيب‌رسان و ناسازگار را با رفتارهاي سالم و سازگارانه جايگزين سازيم.

فصل ششم: راهبردهاي مقابله‌اي جايگزين 1

انتقاد و شكايت مولفه جدايي‌ناپذير تمام روابط بين فردي است و روي رابطه شما و هسمرتان تأثير گذار است. اما زماني اين تأثير چشمگير است كه به تخريب رابطه منجر شود.

تهيه گزارش روزانه

تهيه دفتر گزارش روزانه از تمرينات راهبردهاي مقابله‌اي جايگزيني به شمار مي‌رود. براي اينكار علاوه بر تكميل فرم‌ها و برگه‌هاي تمريني،‌ گزارش روزانه نيز تهيه كنيد.

دفتر گزارش روزانه كمك مي‌كند كه به خاطر آوريد رابطه‌تان چگونه بوده و براي خلع سلاح همسرانتقادگر چه گام‌هايي بايد برداريد. اين روش دو نوع گزارش نويسي تفصيلي و خلاصه شده دارد كه بسته به تمايل مي‌توان از آنها استفاده كرد.

دور زدن انتقاد

توجه هشيارانه مولفه كليدي دور زدن انتقاد به شمار مي‌رود. بايد با دقت به آنچه همسرتان مي‌گويد، گوش فرا داده و براي نشان دادن واكنش اصلاً عجول نباشيد. واكنش تلافي‌جويانه صرفاً به افزايش تعارض منجر مي‌شود. باي حفظ خونسردي و آرامش، بهترين كار اين است كه درگير بحث نشده و از همسرتان فاصله بگيريد. در واكنش به انتقاد همسرتان در دام عذرخواهي، توضيح اضافي،‌سرزنش و اتهام نيفتيد.

در واكنش به همسرتان عجله نكنيد و اجازه بدهيد كمي زمان بگذرد. احساس‌هاي خود را بررسي كرده و چيزي نگوئيد كه بعد پشيمان شويد. قبل از هر چيز بخش‌هايي از انتقاد همسرتان را كه درست است، بپذيريد. سپس با آرامش به سراغ بخش‌هايي برويد كه با انتقاد مخالف هستيد.

همچنين ماندن در زمان حال، فلشبك نزدن به گذشته و اجتناب از قضاوت خوب يا بد از نكات كليدي دور زدن انتقاد است.

موانع موجود بر سر راه دور زدن انتقاد: خطاهاي شناختي

خطاهاي شناختي ضمن داشتن نقش مهم در تداوم طرحواره، به تعاملات منفي بين زوجين و قرار گرفتن در موضع دفاعي زوجين منجر مي‌شود. وقتي موقعيتي يادآور تجارت گذشته است، طرحواره‌اي را فعال مي‌كند كه باعث به وجود آمدن فيلتري مي‌گردد كه موقعيت را تحريف مي‌كند كه باعث درك غلط و سوءتعبير موقعيت مي‌شود و در نهايت تحريف، موجب تأييد طرحواره به مي‌گردد. ناديهد گرفته شدن اطلاعات مخالف طرحواره يا كم ارزش تلقي شدن آنها از دلايل تأييد طرحواره است.

يكي از راه‌هاي پايان‌بخشيدن به اين چرخة معيوب، تشخيص دادن اين است كه تجاربت گذشته‌تان ا حرف‌ها يا انتقادهاي همسرتان فعال كرده است. در اين حال بايد به انتقاد همسر واكنش نشان داد، نه به انتقادي كه يادآور انتقادهاي والدين است. 

شناسايي عوامل مانع بر سر دور زدن انتقاد

گذشته‌ كه انتقاد همسر آنها را فعال كرده است

شناسايي تحريف‌هاي شناختي خود

نادرست يا آزاردهنده حرف همسر

شناسايي حمله‌هاي متقابل شما به همسرتان

‌هاي درست و سازنده حرف همسرتان

شناسايي تجارت

شناسايي جنبه

شناسايي‌ جنبه‌هاي

تمركز بر فرايند بحث به جاي مجادله درباره موضوع بحث

موقع عصبانيت، بحث با همسر از مسير اصلي منحرف مي‌شود. در اين مواقع، بهتر است از موضوع مورد بحث (محتوا) فاصله بگيريد و مكالمه را درباره آنچه بين شما و همسرتان اتفاق افتاده (فرآيند بحث)، ادامه دهيد. در اين راهبرد مقابله‌اي بايد راجع به تجربه هيجانتان دست به خودافشايي بزنيد. اظنهار نظر درباره بحث بايد كاملاً خنثا و با خونسردي باشد تا همسرتان احساس نكند قصد حمله به او را داريد.

پيام‌هايي كه به من اشاره دارند

استفاده از پيام‌هايي كه به «من» اشاره دارند، روشي موثر براي اين است كه به حمله يا انتقادگري متوسل نشويد. چهار الوگوي انتقاد، سرزنش، دفاع و سكوت، تعامل منفي بين زوجين است كه به آسيب‌پذيري رابطه منجر مي‌شود. وقتي يكي از اين الگوها، حاكم بر روابط زوجين باشد، توجه و به كارگيري پيام‌هاي «من» در مكالمات، مانع افزايش تنش مي‌گردد. با اين روش مي‌توان خواسته‌هاي خود را بيان كرد،‌به طوري كه طرف مقابل متوجه رفتار آزادهنده‌اش بشود. متقابلاً وقتي همسرتان نيز از اين تكنيك استفاده مي‌كند، شما نيز به خواسته‌هاي او پي مي‌بريد. در اين تكنيك نبايد از عبارت «تو» استفاده كرد.

گوش كردن

گوش كردن براي داشتن رابطه موثر الزامي است. در اغلب موارد در حالي كه به صحبت‌هاي طرف مقابل گوش مي‌دهيم، در افكار ديگر هم غرق هستيم. تأثير مخرب اين عوامل بازدارندة گوش كردن، وقتي كه در رابطه صميمي و عاطفي هستيم، بيشتر است.

عوامل مانع گوش كردن

7- يكسان‌انگاري

8- نصيحت كردن

9- مخالفت جويي

10- حق به جانب بودن

11- از بحث خارج شدن

12- تسلي‌بخشي

1- مقايسه كردن

2- ذهن‌خواني

3- مرور ذهني

4- فيلتر كردن

5- قضاوت كردن

6- روياپردازي

گوش دادن فعالانه

طرحواره‌هايمان مي‌توانند از طريق دو عامل سوگيري تأييدي و نوار ضبط صوت قديمي، ما را از گوش كردن به همسرمان بازدارند. سوگيري تأييدي تمايل به توجه صرف به وقايع و اطلاعاتي است كه از طرح‌واره‌هايمان حمايت مي‌كنند. نمي‌توان انتظار داشت كه در موقعيت بد، اطلاعات و وقايع مثبت، ولي مخالف طرحواره، مورد توجه قرار گيرند. تمايل به توجه سوگيرانه به آنچه طرحواره را تأييد مي‌كند، درك درست را از گفتار و رفتار همسر مخدوش مي‌سازد.

منظور از نوار ضبط صوت قديمي يا تحريف انتقالي، زمان‌هايي است كه به همسرتان به گونه‌اي واكنش نشان مي‌دهيد كه انگار والدينتان است.

5 علامت پاسخ به اين حالت عبارت اند از:

•ايجاد حالت هيجاني منفي شديد كه باعث دفاع از خود مي‌شود.

•تجربه احساس آشنا و قديمي.

•اين احساس، توام با خشم، تكرارشونده است.

•ذهن‌خواني با برداشت‌هايي مبتني بر تجارب دوران كودكي.

•ترس از طردشدگي يا مورد سوءاستفاده قرار گرفتن، بدون اينكه دليلي براي ترس وجود داشته باشد.

موارد روبرو عواملي هستند كه مي‌تواندبه گوش دادن فعالانه كمك كند.

گوش كردن فعالانه فرايندي سه مرحله‌اي است كه به منظور افزايش رابطه سالم بين شما و همسرتان تدوين شده است.

مرحله 1: بازپردازي

حرف‌هاي همسرتان دوباره بازگو كنيد تا مطمئن شويد كه او را خوب درك كرديد. عوامل بازدارنده ياد شده مي‌تواند گفتگوها را از مسيرخارج كند.

مرحله 2: شفاف‌سازي

اين مرحله ادامه بازپردازي است. هدف از شفاف‌سازي به دست آوردن جزئيات بيشتر درباره حرف‌هاي همسر، با طرح سوالات بيشتر است.

مرحله 3: ارائه فيدبك

در اين مرحله شنونده بايد افكار و احساسات خود را بدون اين كه قضاوت كند، مطرح نمايد. مي‌توان با بيان افكار و احساسات كمك كنيد تا همسرتان احساس شما درباره حرف‌ها و شيوه برخوردش بداند.

مصاحبه آگاهي‌بخش

در مصاحبه آگاهي بخش با همسر، بايد از مهارت‌هاي گوش كردن فعالانه استفاده كنيد. تكرار پاسخ همسر براي درك درستي جواب، مهم است. هدف از اين تكنيك بالابردن آگاهي بخشي بين دو نفر درباره يكديگر و تجارشان است. در اين تكنيك نيز طرحواره‌هايمان مي‌توانند مانع باشند. حداقل يك ساعت در روز در زماني بدور از وضعيت هيجاني شديد، براي اين تكنيك وقت بگذاريد. 

فصل هفتم: راهبردهاي مقابله‌اي جايگزين 2

تعيين وقت قبلي

اين تكنيك راهبرد مناسبي براي پايان‌بخشيدن به تعامل منفي، پيش از آسيب زدن به رابطه است كه مستلزم پشت سر گذاشتن فرايندي چهار مرحله‌اي است.

چهار مرحله لازم براي تعيين وقت قبلي

1- هنگام تعيين وقت قبلي با دست‌هايتان، وقت استراحت را مانند داور فوتبال اعلام كنيد.

2- فردي كه اعلام وقت استراحت مي‌كند، بايد مكان را ترك كند. مدت زمان از هم دور بودن نيز بايد مشخص شده باشد. اثربخشي اين تكنيك بستگي به اين دارد كه زوجين در پايان مدت زمان مقرر، چقدر به يكديگر دسترسي دارند.

3- آرامش هدف اين تكنيك است. داشتن ليستي از اعمالي كه باعث آرامشتان مي‌شود، طبق زمان استراحت، از ضرورت‌هاست.

4- در پايان مدت زمان مقرر، زوجين بايد بررسي كنند كه آرام شده‌اند تا بحثشان را دامه دهند. در غير اينصورت زمان ديگري را براي بحث و گفتگو بايد انتخاب كنند.

جنگ منصفانه

جنگ منصفانه، سه پيشفرض اصلي دارد.

1- تعارض گريزناپذير است. رسيدن به توافقي كامل و رضايت‌بخش سخت است. تعارض بايد به شيوه درست و مناسبي اداره شود.

2- خواسته‌ها و نيازهاي هر دو نفر ارزشمند هستند. در عين تفاوت در خواسته‌ها، هيچ كدام بر ديگري مقدم و مهمتر نيست مگر اينكه به توافق قبلي رسيده باشيد. درباره يك موضوع مشخص گفتگو كنيد و از پرداختن به موضوعات ديگر اجتناب كنيد.

3- پيدا كردن راه و مسيري براي برآورده ساختن خواسته‌هاي هر دو نفر بدون اينكه يكي از شما احساس ناكامي كند.

مكالمه در نهايت ممكن است به سه شكل پايان يابد:

1- همسرتان با پيشنهادهاي شما براي تغيير موافقت مي‌كند.

2- همسرتان پيشنهاد ديگري مطرح مي‌كند يا اينكه پيشنهادتان را تعديل مي‌كند و شما هم مي‌پذيرد.

3- ممكن است بحثتان با مانع روبرو شود كه بهتر است ادامه آن را به زمان ديگري موكول كنيد.

مصالحه

تكنيك گوش كردن فعالانه براي سازش مناسب است. بايد كاملاً متوجه باشيد كه همسرتان چه چيزي مي‌خواهد. احساس ناديده گرفته شدن در حالي فعال مي‌شود كه خواسته‌هاي فقط يكي از شما برآورده مي‌شود. رسيدن به توافقي دو جانبه با در نظر گرفتن خواسته‌هاي نسبي دو طرف، در اين تكنيك بهترين راه است.

همدلي عميق

هدف اصلي تكنيك تعيين وقت رسيدن به منطقي است كه احساس كنيد نسبت به خواسته‌ها و هيجان‌هاي ديگري آماده پذيراي آنها هستيد. بايد خودتان را جاي همسرتان بگذاريد و از دريچه ديد او به دنيا نگاه كنيد حتي بايد به جاي يك بزرگسال انتقادگر او را كودكي آسيب‌پذير تصور كنيد. در آرامش فهرستي از چيزهايي كه به خاطر انها هسمرتان را دوست داريد تهيه كنيد. كودكي او را برايش يادآور شويد كه چه كشمكش‌ها و موانعي داشته است. تجارت اوليه همسرتان را بپريريد و قبول كنيد كه رفتارهاي همسرتان نتيجه يكسري طرحواره است. با درك، تأييد و پذيرش است كه فضاي مناسب براي تغيير به وجود مي‌آيد.

پايان