گذاشتن وبرداشتن ایودی

IUD یک وسیله کوچک، انعطاف پذیرست که داخل رحم گذاشته می شود. IUD معمولا از جنس پلاستیک ساخته شده و به شکل T است . این روش پيشگيري از بارداري بی خطر و بسیار موثر است.

سه مارک موجود در ایالات متحده وجود دارد: Mirena، ParaGard ،و Skyla. آی يو دی محبوب ترین شکل کنترل بارداری برگشت پذیر در جهان است.

در واقع بسیاری از زنان که IUD را انتخاب کردند – ۹۹ درصد آنها از آي يو دي راضی هستند.

آی یو دی Mirena

آی یو دی Mirena از پلاستیک انعطاف پذیر ساخته شده است. ميزان پروژسترون ان، لوونورژسترول است که  به طور مداوم بیش از مدت ۵ سال به عنوان یک راه برای جلوگیری از بارداری آزاد است. به گفته سازنده Mirena برای زنان متاهل بدون خطر و یا سابقه حاملگی اکتوپیک یا بيماری التهابی لگن است. آی یو دی Mirena می تواند گرفتگی های قاعدگی،و مقدار کل دوره خونریزی ماهانه را کاهش دهد و مورد تایید FDA برای درمان خونریزی قاعدگی سنگین است.پس از برداشتن آی يودی توانایی شما برای باردار شدن به سرعت برمی گردد.

آی یو دی ParaGard

آی یو دی ParaGard (همچنین به نام مسی T 380A)  پلاستیک انعطاف پذیر و پیچیده در مس است .

توجه داشته باشید که با استفاده ازای یو دی  ParaGard، دوره های قاعدگی کوتاه تر یا سبک تر نخواهد شد بلکه ممکن است آنها را سنگین تر و طولانی تر دریافت کنید. آی یو دی ParaGard مقدار بسیار کمی از مس را انتشار می دهد که برای بیش از مدت ۱۰ سال به عنوان یک راه جلوگیری از بارداری می باشد .

* یک مزیت اضافی:آی یو دی  ParaGard  به عنوان شکل اضطراری پیشگیری از بارداری استفاده می شود. در واقع اگر ظرف ۵ روز پس از مقاربت محافظت نشده باشد ParaGard خطر بارداری را ۹۹٫۹% کاهش می دهد.

آی یو دی  Skyla

Skyla تصور می شود “جفت Mirena است.” این مینی آی يو دی به آرامی مقدار کم لوونورژسترول را به طور مداوم در طول مدت ۳ سال انتشار می دهد. کوچکتر از Mirena و حاوی پروژسترون کمتر است.  آی يو دی Skyla مورد تایید FDA برای استفاده توسط زنان در تمام سنین بوده است.

آی يو دی Kyleena

آی یو دی Kyleena بخشی از همان “خانواده” Skyla و Mirena است. آی يو دی هورمونی نیز به طور مداوم مقدار کم لوونورژسترول پروژسترون را طی دوره ۵ سال انتشار می دهد.

این حاوی پروژسترون بیشتر از Skyla اما کمتر از Mirena. مانند Skyla است،استفاده از  آی يو دی Kyleena  مورد تایید FDA برای تمام زنان است.

نحوه کار آی يو دی

آی يو دی  Mirena، آی یو دی Skyla و آی یو دی ParaGard ازپیوستن اسپرم با تخمک توسط تداخل با حرکت اسپرم به سوی تخمک جلوگیری دارد. IUDs همچنین پوشش داخلی رحم را تغییر می دهد. در تئوری، این تغییر برای دیواره رحم ممکن است از چسبیدن تخم بارور شده به دیواره رحم حفظ شود اما هیچ مدرکی است که این واقع اتفاق می افتد وجود ندارد.

برای برخی از زنان آی يو دی Mirena وآی یو دی  Skyla نیز مانع از وقوع تخمک گذاری می شود. پروژسترون غلیظ دهانه رحم زن می تواند از پیوستن اسپرم  با تخمک جلوگیری کند.

گذاشتن آی یو دی

بسیاری از زنان از آی يو دی با خیال راحت استفاده می کنند. اما برخی از عوامل خطر در روش کنترل بارداری برای برخی از زنان ممکن است رخ دهد. آی يو دی باید در شرایط بهداشت حرفه ای قرار داده شود. گذاشتن آی يو دی معمولا شامل یک معاینه می باشد دکتر آی يو دی را از بسته بندی استریل خارج می کند. سپس پشت آی يو دی را خم و یک لوله حاوی آی يو دی وارد می کند .آی يو دی به محل توسط پیستون در لوله رانده می شود.از لوله و در موقعیت مناسب آی يو دی به شکل “تی” قرار می گیرد.

پس ازگذاشتن آی يو دی

آی يو دی را برای قرار گرفتن در رحم تنظیم کنید و برخی از زنان ممکن است احساس گرفتگی کنند.  در این مورد، گرفتگی با زمان رفع شده و شاید باید برای راحتی برخی یا کاهش دارو تجویز شود. همچنین ممکن است برخی از خونریزی و لکه بینی چند روز پس از گذاشتن داشته باشند.

حفاظت با استفاده از آی یو دی

به محض این که احساس راحتی پس از گذاشتن آی يو دی داشتید می توانید رابطه جنسی داشته باشید. آی يو دی ParaGard ، بلافاصله مؤثر است. آی يو دی Mirena و آی يو دی Skyla بلافاصله موثر هستند تنها در صورتی که مدت ۷ روز پس از شروع ورود گذشته باشد. اگر در هر زمان دیگری در طول چرخه قاعدگی خود از وسایل بهداشتی مثل کاندوم، کاندوم زنانه، اسفنج را استفاده می کنید در طول هفته اول بعد از گذاشتن آی يو دی استفاده کنید. حفاظت پس از هفت روز آغاز خواهد شد.

IUD شما را در برابر بیماری های مقاربتی محافظت نمی کند.

نگهداری آی يو دی

لغزش IUD از محل، به احتمال زیاد در چند ماه اول استفاده و یا در طول دوره رخ می دهد. با دکتر خود تماس بگیرید و از روش های پیشگیری دیگر بارداری استفاده کنید. به خصوص بررسی آی يو دی برای چند هفته اول و برای انتهای رشته بین دوره مهم است تا مطمئن شوید که آی يو دی هنوز به درستی در محل است.

هزینه های آی يو دی

آی يو دی ممکن است هزینه های چشمگیر بالاتر را داشته باشد. اما آن شکل دراز مدت و قابل برگشت پذیر ارزان ترین كنترل موجود است. از آنجا که آی يو دی می تواند ۵ تا ۱۰ سال حفاظت شود ، در هر ماه مصرف ماهانه قرص و هزینه نسخه را کاهش می دهد.

برداشتن آی يو دی

سرانجام باید  IUD را برداشت ولی IUD متلاشی نمی شود. روش برداشتن آی یو دی اغلب راحت تر و بی دردتر و سریعتر از گذاشتن ان است. شما باید آی يو دی خود را  توسط پزشک یا ماما بردارید ولی هرگز نسبت به برداشتن آی يو دی توسط خودتان و یا یک فرد بی تجربه به انجام این کار اقدام نکنید به این علت که می تواند آسیب جدی به شما وارد سازد. شما  می توانید آی يو دی را  در هر زمان بردارید و آی يو دی جدید را در همان زمان جایگزین کنید.

اثربخشی آی یو دی

IUD یکی از موثرترین نوع کنترل ازبارداری در دسترس است. اگر از ParaGard ،Skyla یا آی يو دی  Mirena استفاده می شود به احتمال ۱ از ۱۰۰ زن هر سال باردار خواهد شد.

احتیاط های ویژه: بارداری بیشتر  هنگامی که سایز آی یو دی برای شما مناسب نبوده اتفاق افتاده است. حتی اگر احتمال حاملگی در طول استفاده آی یو دی بسیار کم است، اگر آن رخ داد به محض این که شما حامله شدید باید با پزشک تماس بگیرید.

چک کردن آی يو دی

به منظور آن که بیشتر موثر باشد، باید با استفاده از کنترل بارداری راه صحیح را انتخاب کنید. اگر می خواهید شانس خود را برای بارداری کاهش دهید باید شکست آی يو دی را بررسی کنید. شما هر روز نیاز ندارید که بررسی کنید، اما خوب است بدانید، بنابراین اگر احساس کردید برسی کنید. و اگر هر گونه سوال در مورد آی يو دی دارید، باید با پزشکتان تماس بگیرید.

دو رشته متصل به ته آی يو دی وجود دارد. سپس خود آی يو دی به رحم وارد شده ، رشته از پایین دهانه رحم تا جایی در بالای کانال واژن آویزان است. زمان برداشتن آی يو دی پزشک از این رشته استفاده می کند. بسیاری از زنان عارضه خروج آی یو دی را نمی دانند یا حتی نمیدانند که آی يو دی بیرون آمده است. چک کردن نخ ایودی تنها راه برای اطمینان خارج شدن آی یو دی از محل است.

چک کردن نخ آی يو دی

اول، دستان خود را بشویید. سپس یا نشسته یا چمباتمه بزنید و تا دهانه رحم را لمس  یا انگشت وسط را در مهبل قرار دهید. آن باید محکم و تا حدودی لاستیک مانند، مثل نوک بینی احساس شود.

پایان نخ آی یو دی که باید از طریق دهانه رحم آنرا احساس می کنید. اگر رشته ها را  احساس می کنید پس آ

آیودی چیست؟7 سؤالی که درباره آی ‌یو‌ دی می‌پرسند

آی یو دی یکی از روش های جلوگیری از بارداری است،در این مطلب با نکاتی در این رابطه آشنا می شوید...

1. آیا آی‌یو‌دی ممكن است در بدن حركت كرده و به قسمت‌های بالایی شكم، معده و قلب كشیده شود؟
   خیر. آی‌یو‌دی وسیله متحرکی نیست که بتواند حرکت کند و معمولا در جای خود باقی می‌ماند. از طرف دیگر مسیری در رحم برای حرکت آی‌یو‌دی به سمت بالا وجود ندارد. تنها امکان جابه‌جایی آی‌یودی به طرف پایین و داخل واژن است که خطری برای سلامت فرد ندارد.

2. آیا آی‌یو‌دی باعث عفونت رحم و در نتیجه چسبندگی و خشكی رحم می‌شود؟
   خیر. آی‌یو‌دی باعث ایجاد عفونت دستگاه تناسلی زنان نمی‌شود و بنابراین مشکلات چسبندگی، خشکی‌رحم و بیماری‌های زنانگی با آن به وجود نمی‌آید. با توجه به اینکه تا مدتی پس از کارگذاری آی‌یو‌دی ترشحات طبیعی دهانه رحم کمی‌ زیاد می‌شود، با رعایت نکات بهداشتی باید از عفونی شدن آن جلوگیری کرد.

3. آیا آی‌یو‌دی باعث به وجود آمدن دردهایی مانند درد كمر، درد هنگام خون‌ریزی ماهیانه، درد زیر شكم، ساق پا، ران، استخوان و دیسك كمر می‌شود؟
   خیر. آی‌یو‌دی اندازه کوچکی دارد و فشاری به هیچ ناحیه‌ای از بدن مانند استخوان، ساق پا، ران و کمر وارد نمی‌آورد. ممکن است در 2 تا 3 ماه پس از گذاشتن آی‌یو‌دی درد کمی‌ در ناحیه کمر، زیر شکم و هنگام قاعدگی ایجاد شود که در صورت نیاز با مسکن‌های معمولی برطرف خواهد شد.

4. آیا آی‌یو‌دی باعث لکه‌بینی و نامنظم شدن قاعدگی شده و با زیاد کردن مقدار خون‌ریزی، كم‌خونی به وجود می‌آورد؟
   آی‌یو‌دی در بعضی از افراد ممکن است باعث افزایش میزان خون‌ریزی عادت ماهیانه و لکه‌بینی شود که این مشکل معمولا طی 2 تا 3 ماه بعد از گذاشتن آی‌یو‌دی رفع می‌شود. برای برطرف کردن لکه‌بینی آی‌یو‌دی نیازی به خوردن قرص‌های خوراکی پیشگیری از بارداری نیست. كم‌خونی با آی‌یو‌دی در افرادی دیده می‌شود كه خون‌ریزی شدید با آی‌یو‌دی برای آنها به‌وجود آید. مشكل كم‌خونی در معاینه‌های دوره‌ای‌ آی‌یو‌دی بررسی می‌شود و اگر وجود داشته باشد با قرص آهن به راحتی قابل درمان است.

5. آی‌یو‌دی باعث مشکلات رحمی‌ مانند افتادگی رحم و كوچك شدن اندازه رحم می‌شود؟
   خیر. آی‌یو‌دی با توجه به اندازه و نحوه اثر و جنس آن نمی‌تواند باعث افتادگی رحم و یا تغییرات اندازه رحم شود. عوامل اصلی افتادگی رحم تعداد زیاد بارداری‌ها، زایمان‌های سخت و.... است.

6. آی‌یو‌دی باعث به وجود آمدن سرطان رحم می‌شود؟
   خیر. عفونت‌های درمان نشده و مسایل ژنتیکی از عوامل بروز سرطان رحم بوده و آی‌یو‌دی احتمال به وجود آمدن سرطان‌های رحم و دهانه رحم را کاهش می‌دهد.

7. آی‌یو‌دی حالت گزیدگی ایجاد می‌کند؟
   خیر. آی‌یو‌دی قدرت گزیدن ندارد. از طرفی رحم عضو بی‌حسی است، به طوری که فرد در هنگام بارداری درد یا خارش ناشی از بزرگ شدن رحم را حس نمی‌کند.

چقدر در پيشگيري از حاملگي موثر است؟

IUD يكي ار مطمئن ترين روشهاي جلوگيري از بارداري است بطوريكه در طول يك سال از 1000 نفر استفاده كننده از اين وسيله حدود 1 تا 6 نفر (بر حسب نوع IUD) باردار مي شوند. اين مقدار به اندازه روش دائمي بستن لوله هاي رحم است با اين مزيت كه هر زمان كه فرد بخواهد، قابل برداشتن است. البته روشهايي مانند استفاده از قرص نيز ممكن است به همين اندازه يا بيشتر موثر باشند اما در صورتيكه به درستي مصرف شوند. در استفاده از IUD پزشك يا ماما آنرا قرار مي دهد و كافيست هر ماه توسط خود فرد چك شود.

آيا بعد از برداشتن، بر ميزان باروري من تاثير مي گذارد؟

خير. آي يو دي را مي توان در هر زمان از سيكل قاعدگي برداشت و از همان زمان هم اقدام براي بارداري را آغاز كرد. قابليت باروري شما همانند پيش از گذاشتن IUD خواهد بود.

چگونه بايد آنرا تهيه كنم؟

از آنجا كه اين وسيله بايد توسط پزشك يا ماما گذاشت شود، شما بايد به ايشان مراجعه كنيد يا با مراجعه به مركز بهداشتي و درماني محله خود درخواست اين روش را براي پيشگيري از حاملگي بنمائيد.

بهترين زمان براي گذاردن آي. يو. دي در روزهاي پايان عادت ماهانه است، زيرا گذاردن آن در اين زمان راحتتر است و احتمال بارداري نيز وجود ندارد. اما فقط محدود به همين زمان نيست و براي خانمي كه مطمئن است باردار نيست، در هر زماني مي توان آي. يو. دي گذاشت. در غير از زمان خونريزي پريود، پزشك يا ماما براي اطمينان از باردار نبودن شما يك تست حاملگي درخواست مي كند و براي اطمينان از نبود عفونت و التهاب لگني شما را معاينه خواهد كرد. معمولا در مراجعه بعدي، وقتي كه جواب آزمايش شما آماده شود، IUD را براي شما قرار مي دهد.

چگونه جاي گذاري مي شود؟

پزشك يا ماما هنگا� جاي گذاري IUD از شما مي خواهد تا روي تخت مخصوص معاينه برويد، سپس واژن را باز كرده و محل را استريل مي كند، براي باز نگه داشتن دهانه رحم از وسيله اي استفاده مي كند كه ممكن است براي شما درد مختصري را ايجاد كند. پس از اندازه گيري عمق رحم، با استفاده از يك اپليكاتور، IUD را داخل رحم قرار مي دهد. در اين مرحله ممكن است احساس انقباض داشته باشيد.

با خروج اپليكاتور، شاخه هاي T مانند اي يو دي باز مي شود و دو رشته نخ نازك متصل به آن از دهانه رحم خارج شده و تا واژن امتداد مي يابد. كل اين مراحل بيش از چند دقيقه بطول نمي انجامد. ممكن است دردهاي انقباضي مانند درد قاعدگي داشته باشيد كه براي كاهش آن مي توانيد يك ساعت قبل از يك مسكن مانند ايبوبروفن استفاده كنيد.

شما بايد در قاعدگي بعدي براي معاينه نزد پزشك يا ماماي خود برويد. او هنگام معاينه مطمئن مي شود كه آيا IUD در محل خود قرار دارد و آيا گذاشتن آن منجر به عفونت نشده است؟ در ضمن اين معاينه بايد هر ساله تكرار شود.

آيا لازم است در آغاز مصرف از يك روش ديگر نيز براي جلوگيري از بارداري استفاده كنم؟

بله. براي اطمينان بيشتر، بايد كه در ماه اول بعد از گذاشتن IUD، از يك روش ديگر براي پيشگيري از بارداري استفاده كنيد.

چطور مطمئن باشم كه IUD در محل خود قرار دارد؟

شما بايد بطور منظم حضور آنرا در محل كنترل كنيد.

روش كنترل

ممكن است پزشك يا ماماي شما روش كار را برايتان توضيح دهد. ابتدا دستهايتان را بشوئيد. مي توانيد روي زمين چمباتمه بزنيد (مانند نشستن روي توالت)، روي توالت فرنگي بنشينيد يا فقط يك پا را روي صندلي بگذاريد. سپس انگشت خود را داخل واژن ببريد تا جايي كه دهانه رحم را لمس كنيد، در اين حالت بايد انتهاي دو نخ را لمس كنيد. كافيست آنها را با نوك انگشتتان لمس كنيد؛ نبايد زياد دستكاري كنيد!

اگر نتوانيد محل نخها را تعيين كنيد يا اگر خود IUD را لمس كرديد بايد به پزشك يا ماماي خود مراجعه كنيد. در اين مدت بايد از يك روش مطمئن ديگر براي جلوگيري از بارداري استفاده كنيد. چون وقتي آي يو دي در محل مناسب خود در رحم نباشد، در پيشگيري از حاملگي موثر نيست.

اگر شما نتوانيد نخها را لمس كنيد و پزشك يا ماما هم نتواند در معاينه آنها را پيدا كني، بايد از سونوگرافي استفاده كرد تا مشخص شود آيا IUD در محل خود قرار د�رد يا بيرون آمده است. در 2 تا 8 درصد خانمها IUD در طول يك سال اول بيرون مي آيد. اين احتمال در خانمهاي با سن كمتر از بيست سال، آنها كه هرگز باردار نشده اند، افرادي با خونريزي قاعدگي خيلي زياد يا پريودهاي دردناك همراه با كرامپ شكمي، بيشتر است.

اگر IUD شما بيرون آمده باشد مي توانيد دوباره اقدام به گذاشتن IUD كنيد. اما 30% احتمال خروج مجدد آن وجود دارد.

زمان كنترل

بهتر است در يك ماه اول هر هفته و سپس هر ماه وجود آنرا بررسي كنيد. بخصوص بعد از خونريزي پريود زمان مناسبي است زيرا احتمال اينكه IUD طول خونريزي قاعدگي بيرون بيايد بيشتر از ساير اوقات است.

چگونه برداشته مي شود؟

زماني كه بايد IUD شما برداشته شود، پزشك يا ماما مشابه آنچه براي گذاشتن توضيح داده شد عمل مي كند. نهايتا با يك گيره نوك نخ ها را گرفته و آنرا بيرون مي كشد. بازوهاي T مانند آي يو دي كه انعطاف پذير هستند، خم شده و از دهانه رحم خارج مي شوند. در اين زمان ممكن است شما احساس انقباض داشته باشيد. اگر بخواهيد به استفاده از IUD براي پيشگيري از بارداري ادامه دهيد، در همين جلسه براي شما IUD جديدي گذاشته مي شود.

اگر تصميم به بارداري داشته باشيد، هر زمان از سيكل قاعدگي كه آماده باشيد مي توان IUD را خارج كرد. اما اگر بخواهيد با يك روش ديگر ادامه دهيد، بهتر است اين موضوع را با پزشك يا ماماي خود مطرح كنيد. شايد بهتر باشد آنرا پس از شروع (مثلا قرص) برداريد تا از تاثير روش دوم مطمئن شويد.

IUD چه تاثيري بر قاعدگي دارد؟

خونريزي قاعدگي طولاني تر و بيشتر مي شود و ممكن است دردهاي دوران قاعدگي نيز تشديد شود. در موارد استفاده از IUD حاوي مس ممكن است خونريزي بقدري شديد باشد كه براي جلوگيري از كم خوني تجويز آهن لازم باشد.

البته در انواع حاوي پروژستين پس از گذشت چند ماه مقدار و زمان خونريزي قاعدگي بشدت كاهش مي يابد.

عوارض جانبي استفاده از IUD چيست؟

معمولا عارضه جانبي استفاده از IUD زياد نيست. در انواع حاوي پروژستين ممكن است آكنه، سردرد، درد و سنگيني در پستانها و افسردگي بروز كند كه با گذشت زمان بهبود مي يابد. اين عوارض مشابه ساير روشهاي هورموني پروژستين تنها هستند و بعلت كمتر بودن مقدار اين هورمون در خون استفاده كنندگان از IUD، شدت عوارض نيز كمتر از سايرين است.

آيا استفاده از آن مزايايي براي سلامتي دارد؟

پزشكان استفاده از انواع حاوي پروژستين را بعلت كاهش خونريزي قاعدگي، در افرادي كه پريودهاي شديد و دردناك دارند توصيه مي كنند. اين موضوع خطر ابتلا به كم خوني فقر آهن را در اين افراد كاهش مي دهد.

بعضي از مطالعات نشان داده است كه استفاده از IUD خطر ابتلا به سرطان رحم را نيز كاهش مي دهد.

آيا استفاده از آن مخاطراتي دارد؟

در هفته هاي اول پس از گذاشتن IUD خطر ابتلا به بيماري التهابي لگن (PID) وجود دارد. در اين بيماري ممكن است عفونت در رحم، لوله هاي رحمي و تخمدانها انتشار پيدا كند و منجر به اختلالاتي شود كه فرد را براي بارداري آينده دچار مشكل نمايد. در موارد نادر اين بيماري ممكن است كشنده باشد. بنابرا�ن بررسي از نظر عفونت لگني اولين و مهمترين دليلي است كه فرد بايد در فاصله چند هفته تا يك ماه بعد از گذاردن IUD به پزشك يا ماما مراجعه نمايد. اين بيماري در صورت تشخيص به راحتي با آنتي بيوتيك قابل درمان است و هر چه زودتر تشخيص داده شود، عوارض درازمدت آن كمتر خواهد بود.

در موارد اندكي ممكن است عليرغم داشتن IUD حاملگي اتفاق افتد و در اينصورت احتمال قرار گيري تخم در خارج از رحم و بروز بارداري خارج رحمي بيشتر خواهد بود. اين وضعيت بسيار جدي بوده و نياز به اقدام درماني سريع دارد.

بندرت پارگي رحم

گردآوری و تنظیم:گروه سلامت پرشین پرشیا

1. persianpersia.com/health
2. salamat.ir