ترتیب انجام برقکشی ساختمان
مرحله اول:
1 - کشیدن نقشه ساختمانی شامل سیستمهای روشنائی – سیستم های صوتی - سوکتهای برق – تلفن – آنتن – آیفون – فن کوئیل ها – اطفاء حریق – برق اضطراری و موتور خانه.
2- اجرای نقشه روی کار.
3- تراز کردن کل قوطی کلیدها و کشیدن خطِ تراز با چک لاین.
4- شیار زدن مسیر لوله ها با شابلون ودستگاه شیارزن .
5- کندن قوطی کلیدها با دستگاه .
6- سوراخ کردن روشنائی سقفی توسط دستگاه ( در مورد سقف کاذب، روی سقف ساپورت خورده و روی آن لوله فیکس میشود).
7- نصب قوطی کلید رو
مرحله اول
1 - کشیدن نقشه ساختمانی شامل سیستمهای روشنائی – سیستم های صوتی - سوکتهای برق – تلفن – آنتن – آیفون – فن کوئیل ها – اطفاء حریق – برق اضطراری و موتور خانه.
2- اجرای نقشه روی کار.
3- تراز کردن کل قوطی کلیدها و کشیدن خطِ تراز با چک لاین.
4- شیار زدن مسیر لوله ها با شابلون و دستگاه شیارزن .
5- کندن جای قوطی کلید و پریزها با دستگاه.
6- سوراخ کردن روشنائی سقفی توسط دستگاه (در مورد سقف کاذب، روی سقف ساپورت خورده و روی آن لوله فیکس میشود).
7- نصب قوطی کلید روی دیوار توسط شابلون و تراز کردن دقیق آنها.
8- جوشکاری و ساپورت زدن برای فیکس کردن لوله پولیکاهای که برای ورودی و خروجی لوله های که داخل جعبه فیوز آورده می شود.
۹- جوشکاری و ساپورت زدن برای فیکس کردن لوله پولیکاهای که برای ورودی و خروجی لوله هایی که داخل جعبه آنتن و تلفن آورده می شود.
10- اجرای لوله پولیکا گذاری توسط گرما و خم کاری توسط مشعل و فنر و آب بندی آن توسط چسب پولیکا.
11- جوشکاری و ساخت ساپورت برای سینی برق بر روی داکت مشخص شده از روی نقشه ( این سینی برق ها برای ورود کابل های برق تلفن، آنتن، ماهواره و ....... نیازهای ساختمان به طور مجزا داخل داکت های ساختمان فیکس و وارد باکس های مورد نیاز خود می شود).
12- پوشش کامل روی لوله پولیکا های که در کف ساختمان کار شده است.
13- نصب جعبه فیوز و تراز کردن آن در جاهای مشخص توسط نقشه.
14- نصب جعبه آنتن و ماهواره و تلفن و تراز کردن آن در جاهای مشخص توسط نقشه.
15- تامین ارتینگ ساختمان( نصب پلیت و سیم مسی و زغال ونمک برای راه اندازی چاه ارت و از آنجا به سینی برق و به مصرف کننده ها)
16- لوله فولادی گذاری در شرایطی که نقشه تعیین کرده است (در پارکینگ های اداره جات، داخل روشنائی آسانسور و روشنائی موتور خانه).
مرحله دوم:(بعد از کف سازی و کاشی کاری و سفید کاری دیوار)
1- تمیز کردن قوطی کلیدها و بریدن لوله های اضافی روی کار.
2- سیم گذاری داخل لوله پولیکا (رنگ سیم ها و قطر سیم ها و جنس سیم ها از روی استاندارد انتخاب میشود)
3- انداختن کابل شیلد دار برای بلندگوها و از آنجا به ولوم های همان اتاق و از آنجا به فیشهای پشت آمپلی فایرها.
4-کابل کشی برق از داخل جعبه فیوز و رد کردن داخل سینی برق و بست زدن و از آنجا به زیر کنتور(درصورت داشتن دیزل ژنراتور این کابل ها داخل موتور خانه و وارد تابلو های مخصوص خودش میشود).
5- کابل کشی تلفن، آنتن ماهواره وآیفون ازتابلوهای مخصوص خودش و رد کردن داخل سینی مخصوص خودش و بست زدن کابل ها و از آنجا به باکس های مخصوص خودشان.
6- اتصالات سر سیم ها در داخل قوطی کلید، جعبه فیوزها، روشنائیها، توکارها، جعبه آنتن، ماهواره، تلفن، اطفاء حریق، UPS(نصب دستگاه های تغذیه UPS به شرکتهای مسئول مرتبط میشود)
7- قلع اندود کردن کل اتصالات و سر سیم ها توسط حوضچه قلع
8- عایق کاری اتصالات توسط وارنیش حرارتی (جایگزین لنت برق).
9- اجرای کابل کشی مربوط به بیرون ساختمان نصب نور افکن ها در نما احیانا برای تغذیه دوربینهای مدار بسته نمای بیرونی ساختمان
مرحله سوم: ( بعد از نقاشی و کف تمام شده)
1- بستن کلید و پریز و تراز کردن آنها
2- بستن ترمینال روی سر سیم ها.
4- نصب دتکتور های دود و شستی آنها روی جاهای تعیین شده
5- نصب فیوزها داخل جعبه فیوز و وایرشو زدن سرسیم ها و فیوز بندی آنها
چند نمونه وایرشو(کابل شو)
6- نصب آیفون تصویری بستن سوکتها و شستی های مربوط به آن.
7- نصب آنتن مرکزی و سوئچینگهای مربوط به آن
9- نصب چشم لایتینگ در راه پله و پارکینگ ها
10- نصب چشم لایتینگ در سرویسها برای هود مرکزی ( این چشم ها پس از عمل کردن به کنتاکتور و سپس کنتاکتور به سانتیفوژ فرمان داده و باعث تهویه سرویسها می شود)
11- نصب نور مخفی های داخل سقف کاذب و کفی های روی سرامیک.
نصب تجهزات برقی موتور خانه
1- نصب تابلوی برق موتورخانه (تجهیزات داخل تابلو برق بر اساس نیازهای موتور خانه انتخاب و توسط تابلو ساز ساخته میشود)
2- نصب پایه سینی برق روی دیوار و فیکس کردن سینی برق روی آن.
3- نصب لوله زیرسینی برق و از آنجا روی الکتروموتورها و ترموستات ها و مصرف کننده های دیگر.
4- کابل کشی از تابلو برق روی سینی برق و داخل لوله تا سرالکتروموتورها و ترموستات ها و مصرف کننده ها.
5- وایرشو زدن و شماره زدن سر سیم ها و بستن آن روی تخته کِلِم الکتروموتورها و ترموستات ها و مصرف کننده ها واز آنجا به ترمینال زیر تابلو برق.
منابع تغذیه اضطراری
برخی از سیستمهای حساس و مهم در منازل و اماکن عمومی یا در ادارات و کارخانه ها باید هنگام قطع برق شهر به طریقی از یک منبع تغذیه دیگر استفاده کنند و به کار خود ادامه دهند. منابع تغذیه ای که وظیفه تامین برق را در هنگام قطع برق شبکه به عهده دارند منابع تغذیه اضطراری نامیده میشوند. منابع تغذیه اضطراری بسته به سیستم مورد تغذیه خصوصیات متفاوتی دارند برخی از منابع برق اضطراری که از باطری برای تولید انرژی الکتریکی استفاده می کنند فقط قادرند برای مدت محدودی بسته به مقدار مصرف سیستم مورد تغذیه برق آن تامین نمایند ولی برخی دیگر قادرند به مدت نامحدودی تا زمان وصل شدن مجدد برق شهر برق اضطراری را تامین کنند. اینگونه سیستمها دارای موتور مکانیکی و ژنراتور میباشند و تا زمانی که سوخت موتور مکانیکی تامین شود میتوانند در محدوده قدرت نامی ژنراتور برق اضطراری را تامین نمایند. خصوصیت دیگری که منابع تغذیه اضطراری را از یکدیگر متمایز میکند مدت زمانی است که طول میکشد تا بعد از قطع برق شبکه برق اضطراری وصل شود. برخی از این سیستمها قادرند بدون تاخیر بعد از قطع برق شهر در عرض چند میلی ثانیه برق اضطراری را وصل نمایند. اینگونه منابع تغذیه اضطراری که معمولا انرژی خود را از باطری تامین میکنند در مکانهایی مانند اتاق عمل، اتاق کامپیوتر، سیستمهای نظامی و غیره مورد استفاده قرار میگیرند. در مقابل سیستمهایی که از موتور مکانیکی و مولد برای تولید برق اضطراری استفاده میکنند بدلیل اینکه موتور مکانیکی برای راه اندازی نیازمند زمان است دارای تاخیر در وصل برق اضطراری خواهند بود.
لذا با توجه به خصوصیات و نیاز محل مورد استفاده، یکی از این سیستمها یا ترکیبی از هر دو نوع ممکن است استفاده گردد.
برق اضطراری سیستمهای ایمنی و حفاظتی
در سیستمهای ایمنی و حفاظتی نظیر سیستم اعلام حریق و سیستم تلویزیون مدار بسته یا سیستم اعلام سرقت برق اضطراری جزو ضروریات سیستم بوده و بسیار مهم میباشد. معمولا چون ولتاژ تغذیه این سیستمها ولتاژ پایین dc و در حدود 6 و 12و 24 ولت میباشد لذا در خود تابلوی اصلی سیستم محلی برای باطریهای اضطراری در نظر میگیرند. این باطریها به مدار الکترونیکی تابلو وصل میگردند و در زمان وجود برق شهر توسط سیستم شارژ وآماده نگه داشته میشوند وهنگام قطع برق شبکه بدون تاخیر وارد مدار شده و برق اضطراری سیستم را تامین مینمایند. مدت زمان تامین برق اضطراری بستگی به ظرفیت باطریهای مورد استفاده و مصرف سیستم دارد. مشخصات باطری مورد نیاز معمولا در راهنمای پانل اصلی ذکر میگردد. در صورت طولانی شدن زمان قطع برق شهر در اینگونه سیستمها باید قبل از اینکه شارژ باطری پایین بیاید و باطری کارآیی خود را از دست بدهد آنرا با باطری پر تعویض نمود.
برق اضطراری برای کامپیوترها
برای کامپیوترها و سایر دستگاههایی که در صورت قطع برق امکان از دست رفتن اطلاعات درآنها وجود دارد یا برای مواردی مانند تجهیزات اتاق عمل که نیاز به اعمال برق اضطراری به سیستم بدون تاخیر میباشد از منابع تغذیه اضطراری بدون تاخیر(UPS)( uninterruptable power systems) استفاده میگردد. در UPS ها برق باطریها توسط مدار اینورتر به ولتاژ220 V AC تبدیل میگردد و در صورت قطع برق شهر درعرض چند میلی ثانیه در اختیار سیستم قرار میگیرد. UPS در توانهای متفاوتی نظیر 300 -700 -1000 -6000 ولت آمپر ساخته میشوند وباید با توجه به تعداد ومصرف دستگاههایی که باید تغذیه شوند UPS با توان مناسب را انتخاب نمود. البته علاوه بر محدودیتی که توان خروجی UPS در تعداد دستگاههای مورد تغذیه ایجاد میکند محدودیتی نیز در زمان تغذیه دستگاهها وجود دارد. هر چه ظرفیت باطریها بیشتر باشد مدت طولانی تری میتوان دستگاهها را تغذیه کرد. باطریها بطور جداگانه یا در کابینتهای خاصی (BATTERY PACK) قرار میگیرد و به ترمینال ورودی DC در پشت UPS وصل می شوند. UPS ها با ولتاژ 12و 24و48 تغذیه می شوند. برای ولتاژ24ولت دو باطری 12ولت و برای 48 ولت 4 باطری کاملا یکسان را با هم سری کرده و به UPS وصل می کنند. معمولاً UPS ها دارای تنظیم کننده اتوماتیک ولتاژ( AVR ) (AUTOMATIC VOLTAGE REGULATION ) می باشند تا درهنگام وجود برق شبکه عمل تثبیت ولتاژ را نیز در محدوده مشخصی انجام دهند. مقدار محدوده تثبیت ولتاژ معمولاٌ بصورت درصد در مشخصات فنی UPS ذکر می گردد. هنگامی که ولتاژ ورودی پایین است AVR ولتاژ را بالا می برد (BOOST) و هنگامی که ولتاژ ورودی بالا است AVR ولتاژ را پایین می آورد (BUCK). در UPS های جدید یک پورت RS 232 وجود دارد که در پشت UPS قرار میگیرد و از آن جهت اتصال به کامپیوتر استفاده می شود. بعد از وصل کردن UPS به کامپیوتر می توان با نرم افزار ارائه شده به همراه آن تنظیمات مربوطه را انجام داد. کانکتور اتصال به برق شهر نیز در پشت UPS قرار می گیرد و خروجیهای برق 220 ولت از پریزهای پشت UPS گرفته می شود. در پانل جلوی UPS معمولا نشانگرهای زیر وجود دارد:
نشانگر مقدار شارژ باطری
نشانگر مقدار بار
نشانگر اضافه بار
نشانگر اضافه ولتاژ در شبکه
نشانگر استفاده از برق باطری
نشانگر استفاده از برق شبکه
نشانگر تعویض باطری
نشانگر کم بودن ولتاژ در شبکه
دکمه خاموش
دکمه روشن و تست
دستورالعمل خلاصه طراحی و نحوه کنترل نقشه هاي برق ساختمان هاي مسکونی
وظایف طراح و کنترل کننده
- کنترل نقشه ها در سازمان، نافی مسئولیت هاي طراح نمی باشد.
- وظیفه طراح برآورده نمودن هدف تعریف شده فوق از طریق ارائه نقشه هایی است که قابل اجرا بوده و کلیه مقررات در آن رعایت شده باشد.
- وظیفه کنترل کننده، بررسی فنی نقشه ها بر اساس مقررات، براي رسیدن به هدف تعریف شده
فوق است .
- فقط آیتم هاي معین و تعریف شده کنترل می شوند ولی این موضوع مسئولیت طراح در انجام وظایف خود را منتفی نمی نماید.
- کنترل کنندگان می کوشند با راهنمایی خیلی مختصر و اشاره به مقررات مربوطه، با ارائه آدرس آن و یا استدلالهاي منطقی و فنی در ارتقاء دانش و فرهنگ سازي و کمک به طراح در برطرف کردن عیب کمک کنند.
– از مجبور کردن طراح به انجام کار از یک راه خاص خودداري می گردد. طراح و کارفرما می توانند کار را از هر راه قانونی مورد نظر خودشان انجام دهند.
اشکالاتی که در حال حاضر چشم پوشی می گردد
– به منظور تسهیل در کار براي اشکالات کم اهمیت، نقشه ها به طراح برگردانده نمی شود و فقط به تذکر و پیشنهاد بر روي نقشه اکتفا می شود.
– به آنچه که بیش از نیاز باشد ایراد گرفته نمی شود مگر اینکه به نحوي نامعقول و فاحش، از واقعیت دور باشد.
1- مقررات ملی ساختمان
2- استاندارد ملی ایران شماره 1937 (آیین نامه تاسیسات الکتریکی ساختمانه ا)و نشریات معاونت برنامه ریزي و راهبردي مرتبط
- استاندارد 364
4- سایر استانداردهاي مندرج در پیوست 6 مبحث سیزدهم
آنچه که کنترل می شود:
- موجود بودن همه نقشه هاي لازم مطابق چک لیست کنترل نقشه هاي برق
نکات لازم در طراحی و کنترل :
هر وسیله اي که در مکانهاي مرطوب نصب می شود. (مثل فن در حمام البته براي روشنایی درج IPاستفاده از چراغ حباب دار کفایت می کند)
- تطبیق کلیه نقشه هاي معماري و تاسیسات برق و مکانیک
- ترکیب بندي صحیح مدارات از نظر بار مجاز خط، افت ولتاژ، حفظ تعادل بار در مدارات سه فاز،خودداري از استفاده از خطوط تغذیه متعدد در فضاهاي کوچک، خودداري از استفاده از خطوط تغذیه متداخل
- در همه نقشه هاي پلان بایستی خطوط تغذیه آدرس دهی شوند.
- توجه شود که یک خط، اشتباها با دو فیدر تغذیه نشود و یا تغذیه آن از قلم نیفتاده باشد و یا خط مورد نظر رینگ نشده باشد.