چکیده:
هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر خودکارامدی تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی .بود. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع علی مقایسه ای می باشد. جامعه آماری این تحقیق عبارت است از کلیه دانش آموزان راهنمایی که تعداد آنها به 4856 نفر بالغ گردیده است. از جامعه آماری مزبورنمونه ای به حجم 60 نفر تعیین گردیده است که به صورت خوشه ای انتخاب و از میان آنها دو مدرسه که دارای شرایط مورد پژوهش بود به دو گروه 30 نفری به صورت در دسترس تقسیم شدند.
روش: داده ها از طریق پرسشنامه خرده مقیاس هشت گویه ای خودکارآمدی تحصیلی پرسشنامه راهبردهای انگیزشی و یادگیریMSLQ و معدل نیمسال اول سال تحصیلی 93-92 جمع آوری شدند. یافته ها: داده ها به کمک آماره‌های توصیفی و استنباطی شامل آزمون تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که فعالیت های فوق برنامه بر خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد. اما بر عملکرد تحصیلی تاثیر معنی داری نداشت.
نتیجه گیری: با توجه به اینکه فعالیت های فوق برنامه در خصوصیات مختلفی از جمله سلامت روانی، خودکارآمدی، کاهش بزه کاری و فساد اهمیت دارد. اما عدم تاثیر معنی دار این فعالیت ها بر عملکرد تحصیلی در این پژوهش نیاز به بررسی دقیقتر دارد.
کلید واژه: فعالیت های فوق برنامه، خودکارآمدی تحصیلی، عملکرد تحصیلی، دانش آموزان
فهرست مطالب
عنوان صفحه
1-1مقدمه 1
1-2 بیان مسئله 3
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق 5
1-4 اهداف تحقیق 7
1-5 سوالات تحقیق 7
1-6 فرضیه های تحقیق 8
1-7 محدوده تحقیق 8
1-8 تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق 8
خلاصه فصل اول 10
2-1- بخش اول: پیشینه مبانی فعالیت های فوق برنامه 13
2-1-1. فعالیت های فوق برنامه 13
2-1-1-1. تعریف فعالیت های فوق برنامه 13
2-1-1-2. ضرورت و اهمیت فعالیت های فوق برنامه 14
2-1-1-3. اهداف فعالیت های فوق برنامه 15
2-1-1-4. عناصر برنامه درسی 16
2-1-1-5. هدف ها در برنامه درسی 16
2-1-1-6. برنامه درسی فوق برنامه 17
2-1-1-7. نظریه های مرتبط با فعالیت های فوق برنامه 18
2-2. بخش دوم: پیشینه مبانی خودکارآمدی تحصیلی 19
2-2-1- خودکارآمدی 19
2-2-2- تاریخچه خودکارآمدی 20
2-2-3- خودکارآمدی تحصیلی 21
2-2-3- ابعاد خودکارآمدی 22
2-2-3- مراحل خودکارآمدی در گستره زندگی 23
2-2-3. منابع خودکارآمدی 24
2-2-3-1. تجارب موفقیت آمیز 24
2-2-3-2. تجارب جانشینی 25
2-2-3-3. متقاعد سازی کلامی 25
2-2-3-4. برانگیختگی فیزیولوژیکی 26
2-3. بخش سوم: پیشینه مبانی عملکرد تحصیلی 26
2-3-1. عملکرد 26
2-3-2. تاریخچه ارزیابی عملكرد 26
2-3-3. عملکرد تحصیلی 27
2-3-3. نظریه های عملکرد تحصیلی 28
2-3-3-1. نظریه انتظار معلم 28
2-3-3-2. الگوهاي انگيزشي 29
2-3-3-3. الگوی یادگیری شناختی 32
2-3-3-4. تئوری یادگیری اجتماعی 32
2-3-4. عوامل مؤثر بر عملکرد تحصیلی 33
2-3-4. ارتباط عملکرد تحصیلی وخودکارآمدی تحصیلی 36
2-3-5. ارتباط فعالیت های فوق برنامه و عملکرد تحصیلی دانش آموزان 36
2-3. بخش سوم: تحقیقات انجام شده در ارتباط با تحقیق 37
2-3-1. تحقيقات داخلي: 37
2-3-2. تحقيقات خارجي: 41
خلاصه: 43
3-1. مقدمه 45
3-2. روش انجام تحقیق 46
3-3. نحوه اجراي تحقيق 46
٣-4. فرآیند تحقیق 47
3-5. جامعه آماري، روش نمونهگيري و حجم نمونه 48
3-6. ابزار جمع آوری داده ها 48
الف. پرسشنامه اطلاعات شخصي 48
ب. مقیاس خودکارآمدی تحصیلی 49
ج. مقیاس سنجش عملکرد تحصیلی 49
3-7. روش‌ها و ابزار تجزيه و تحليل دادهها: 49
خلاصه 50
4-1. توصيف شاخص های دموگرافيک(بررسی ويژگی های جمعیت شناختی گروهها) 52
4-1-1. وضعيت تحصیلات والدین دانش آموزان 52
4-1-2. وضعيت شغل والدین دانش آموزان 54
4-2. وضعیت توصیفی شاخص ها 55
4-3- بررسی پیش فرض های استفاده از آزمون واریانس چندمتغیری 57
4-4- بررسی فرضیات تحقیق 59
5-1- مقدمه 66
5-2. نتیجه گیری 66
5-3- بحث: 68
5-4. پیشنهادات 69
5-5. محدودیت های تحقیق 71
منابع 72
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول4-1-1 توزیع درصد فراوانی تحصیلات والدین دانش آموزان بر حسب گروه 53
جدول4-1-2 توزیع درصد فراوانی وضعیت شغلی والدین دانش آموزان بر حسب گروه 54
جدول 4-2-1 توزیع درصد فراوانی متغیر خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان بر حسب گروه 55
جدول 4-2-2 توزیع فراوانی و درصدی متغیر عملکرد تحصیلی دانش آموزان بر حسب گروه 56
جدول4-3-1 مفروضه نرمال بودن داده ها برای هر متغیر به تفکیک گروه ها 57
4-3-2 جدول آزمون لون مربوط به پیش فرض برابری واریانس ها 58
جدول 4-4-1 آزمون معناداری چند متغیری 59
جدول 4-4-2 آزمون های اثر های بین آزمودنی ها 60
جدول 4-4-3 مربوط به آزمون تی مستقل برای بررسی عملکرد تحصیلی دانش آموزان 62
جدول 4-4-3 مربوط به آزمون تی مستقل برای بررسی خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان 63
فهرست نمودار
عنوان صفحه
نمودار ۳-۱. فرايند تحقيق 48
نمودار 4-1-1 توزیع درصد فراوانی تحصیلات والدین دانش آموزان بر حسب گروه 53
نمودار 4-1-2 توزیع درصد فراوانی وضعیت شغلی والدین دانش آموزان بر حسب گروه 55
نمودار 4-2-1 توزیع درصد فراوانی متغیر خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان بر حسب گروه 56
نمودار 4-2-2 توزیع درصد فراوانی متغیر عملکرد تحصیلی دانش آموزان بر حسب گروه 57
نمودار 4-4-1 وضعیت خودکارآمدی تحصیلی و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان برحسب گروه 63
1مقدمه
فرآیند یاددهی و یادگیری، فرآیند دو جانبه ای است که در آن یاددهی با ابتکار و خلاقیت معلم و یادگیری بر اساس مفاهیم و اهداف درس است به نحوی که هر دو طرف فر آیند، معلم و متعلّم در این فعالیت مشارکت داشته باشند. به فعالیت هایی که بر اساس نوآوری و ابتکار معلمین در کنار تدریس و بر اساس آموزش مفاهیم و اهداف درس به کار گرفته شوند و در داخل یا خارج کلاس انجام شود، فعالیت مکمل گفته می شود.
چنانچه این فعالیت ها با توجه به شرایط خاص منطقه ای یا اقلیمی باشد و یا در راستای آموزش استعدادهای خاص فراگیران باشد، فعالیت فوق برنامه گفته می شود. همزمان با آغاز سال تحصیلی اعضای شورای مدرسه با توجه به علائق و نیاز های دانش آموزان اهداف یک ساله ای را تنظیم می نمایند که بعد از تعیین هدف شیوه ای متناسب با رفع نیاز های عنوان شده دنبال می شود. به همین منظور برخی فعالیت ها و برنامه ها پیش بینی می شود تا در مدت یک سال با نظارت کلیه ی عوامل اجرا شود( سیف، 1386).
اهمیت فعالیت های فوق برنامه و مکمل، در مدارس انتقال دانش نيست زيرا دستگاه ها بهتر دانش را منتقل مي كنند. بلكه هدف مدارس ياد دادن است يعني ايجاد شرايط براي يادگيري می باشد. مدارس به ويژه مقاطع ابتدايي و راهنمايي محل كشف و بروز استعدادهاي افراد و تمرين و تثبيت آنهاست. مديران و معلمان به طور موثر در برنامه يادگيري و رضايت دانش آموزان و فعاليت هاي بهبود و ارتقاي مستمر كيفيت نقش دارند.
کار معلم و مربیان هنرمند این است که با فعالیت های زنده و پویا و با ایجاد لحظه های نشاط آور مفاهیم را به فراگیران عرضه کنند، نه آنکه به عنوان یک وظیفه مکانیکی، بدون تحریک اشتیاق دانش آموز و بدون نوآوری و خلاقیت، تنها ذهن دانش آموز نباید صرفاً مکانی برای انباشتن اطلاعات و محتویات کتاب باشد، بلکه باید به رشد همه جانبه دانش به صورت یک جانبه و مستقیم مطالب را ارائه کنند(حافظی، سیاسی و شهنی ییلاق، 1388).
به نظر می رسد هدف ضمنی فعالیت های فوق برنامه بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان می باشد. از میان متغیرهای مختلف، خودکارآمدی تحصیلی رابطه ای مستقیم و قوی با عملکرد تحصیلی دارد. این حوزه اخیرا به یکی از حوزه های تحقیقاتی مهم مبدل شده است( بفرویی، سعدی پور، 1391). خودکارآمدی عبارت است، از توانایی تصوری شخص برای کسب نتایج مطلوب، افراد دارای خودکارآمدی تحصیلیبالا تمایل بیشتری دارند تا انرژی خود را صرف تحلیل و حل مسایل کنند، در حالی که افراد با خودکارآمدی ضعیف با ارزیابی دلواپسی ها و نگرانی های خود، آزرده خاطر شده و به توانایی ها و مهارت های خود با دیده شک و تردید می نگرند و پیش از تلاش برای حل مسئله انتظار شکست دارند( بندورا، 2001). با توجه به اینکه فعالیت های فوق برنامه تاثیر بر عملکرد تحصیلی دارد، و با توجه به رابطه خودکارآمدی تحصیلی وعملکرد تحصیلی جای پژوهش در این زمینه ضروری به نظر می رسد.