بررسی میزان اثربخشی برون سپاری فعالیتها در شرکتهای آب و فاضلاب شهری خراسان رضوی ، شمالی و جنوبی

فرمت فایل:pdf

تعداد صفحه:152

چکیده:
برونسپاری، عبارت از واگذاری بخشي یا بخش هایي از فعالیت های داخلي سازمان به اشخاص حقیقي
یا حقوقي بیرون از سازمان، در قالب یک قرارداد یا تفاهم نامه . این تحقیق، با بررسي دقیق میزان
اثربخشي برونسپاری فعالیتها در شرکتهای آب و فاضلاب استانهای خراسان رضوی ، شمالي و جنوبي
وتعیین و رتبه بندی میزان اثر بخشي آن، در این سه شرکت، بر اساس انتظارات و اهداف شش گانه ،
استراتژیک ، مدیریتي ، تکنولوژیکي ، اقتصادی ، کیفیتي و مشتری مداری ، خواهد کوشید ،تصویری کلي
از وضعیت و نتایج برونسپاری فعالیتها را در شرکتهای مذکور ، نشان دهد . در این تحقیق از روش
کاربردی و توصیفی تحلیلی، علّی و از نوع پیمایشی استفاده شده است . جامعه آماری این پژوهش –
شامل کلیه مدیران و معاونین ارشد شاغل در شرکتهای مزبور به تعداد 161 نفر می باشد .به منظور بررسی
و تعیین میزان اثربخشی برونسپاری در سه شرکت فوق از ابزار پرسشنامه و برای پاسخگویی به آن از
طیف لیکرت استفاده شده ،همچنین بمنظور ،تجزیه و تحلیل داده ها ، در سطح آمار توصیفی، از جدول
ها ، نمودارها و تحلیل درصدی و در تحلیل استنباطی ، با استفاده از نتایج حاصل از پردازش آماری داده
ها، ازنمودارها ی جعبه ای ، شاخ و برگ و هیستوگرام ، آزمون t وآزمون ناپارامتریك فریدمن استفاده
شده است . نتایج حاصل از آزمون نشان داد که بطور کلی ، اثربخشی برونسپاری در سه شرکت آب و
فاضلاب شهری خراسان رضوی وشمالی و جنوبی معنی دار است وهمچنین اهداف و انتظارات
استراتژیکی و مدیریتی و مشتری مداری که در قالب سه فرضیه عنوان شده، تایید و انتظارات و اهداف
اقتصادی ،تکنولوژیکی و کیفیتی نیز در قالب سه فرضیه رد و محقق نشده است .
واژه های کلیدی: برون سپاری فعالیتها ، میزان اثربخشی ، شرکت آب و فاضلاب

مقدمه:
امروزه موضوعات بسیاری،مانند تقویت فشارهای رقابتي،مشکلات تجارت، محدودیت منابع ،
پیچیدگیهای فني و تخصصي شدن وظایف ، شتاب تغییرات محیطي ، تردید درباره آینده ،افزایش بیش
از حد هزینه ها و بزرگ شدن بي اندازه بعضي از سازمانها و برخي ملاحضات قانوني، موجب شده ،
سازمانها درباره مدلهای مدیریتي خود برای کسب مزیت رقابتي تجدید نظر کنند.
) خاکی و رشیدی 1 2112، , ) 232
در گذشته کلید موفقیت حجیم و عظیم بودن بود،ولي امروزه، اهمیت کیفیت بالا ،در حال افزایش
است.یکي از راه حل های دست یافتن به این موفقیت ها، برون سپاری است. برونسپاری یکي از
روشهایي است که مي تواند منجر به کسب مزیت رقابتي و موفقیت سازمانها در دنیای کنوني باشد .
برونسپاری ،منجر به ایجاد آمادگي برای واکنش سریعتر در بهره گیری از فرصتهای زودگذر و کم ثبات
. ) در عصر حاضر مي شود ) حاجي کریمي و جمالیه ، 23،3187
فعالیتهای زیادی ، تا امروز برونسپاری شده اند که برخي از آنها موفقیت آمیز و برخي از آنها بدلیل
شکست و عدم دستیابي به موفقیت به حالت قبل برگشته اند .بنابراین ،نمي توان ادعا کرد که برونسپاری
به خودی خود سودمند است ، مگر اینکه از برونسپاری های صورت گرفته، ارزیابي بعمل آید.
در حقیقت ،یک ارزیابي دقیق و علمي که نقاط ضعف و قوت ، راههای بهبود و اصلاح و میزان تحقق
اهداف و همچنین تصویری از وضعیت فعالیتهای برونسپاری شده ، را نشان دهد ، ضرورتا، مي بایست
صورت مي گرفت ، لذا ، این تحقیق در راستای دستیابي به همین اهداف و ارائه بازخوری دقیق از
وضعیت برونسپاری فعالیتها در شرکتهای آب و فاضلاب شهری استانهای خراسان رضوی ، شمالي و
جنوبي که چندین سال است ، به برونسپاری فعالیتهای خود اقدام نموده اند ، سعي نموده تا تصویری
کلي از وضعیت کنوني ارائه نماید، تا مبنایي برای تصمیم گیری های بعدی در این شرکتها باشد
3-Amir Reza Khaki and Sadra Rashidi
4
2 1 بیان مسئله: - -
امروزه ،کاهش هزینه ها به همراه بالا بردن کیفیت خدمات و محصولات برای شرکتها از اهمیت ویژه ای،
برخوردار است. یکي از ابزار های دستیابي به این امر برون سپاری است.برون سپاری ابزاری برای تقسیم
مخاطرات وریسکهای سرمایه گذاریها و کسب و کار است ، در برون سپاری در واقع شرکت مي تواند با
تشکیل یک سبد برای حوزه های مختلف فعالیتهای کسب و کار خود و انتخاب پیمانکاران مختلف
واگذاری و برون سپاری فعالیتهای سازمان ،ضمن کاهش هزینه و استفاده از سرمایه و نیروی شرکتهای
دیگر، ریسکهایي ،از جمله ریسک ناتواني فناوری ،دانش فني و مهارت را نیز کاهش دهد ،به علاوه
،برون سپاری شرکت را قادر مي سازد، تا هزینه های آتي را با انتخاب رقابتي ترین قرارداد مناقصه ،پایین
نگه دارد )کوك و همکاران 3 )431، 2115 ،
انچه در برون سپاری مهم است ،انتخاب فعالیت جهت برون سپاری است.همانگونه گه تام پیترز مي
گوید :آنچه را که بهتر از سایر سازمانها انجام مي دهید، برای خود نگه دارید و سایر فعالتهای سازمان را
برون سپاری کنید. برون سپاری، پدیده ای جدید نیست ،ولي اجرای برون سپاری موفق هم کار راحتي
نیست ، برای این منظور لازم است ، نگاه متفاوتي به سازمان خود داشته باشیم ، بنظر برخي از مدیران،
یکي از سخت ترین کارها تغییر رویه هایي است که در حال حاضر از نظر سایر افراد سازمان موفقیت
) آمیز بنظر مي رسد)پرویزیان ،دهقان ، 1،3188
نکته مهم دیگر ، در راستای دستیابي به اهداف برونسپاری، این موضوع است که چه فعالیتهایي در چه
حوزه هایي برونسپاری و چه فعالیتهایي را خود شرکت انجام دهد ، آیا برونسپاری فعالتها توانسته این
موضوع را محقق کند . چه بسا ، مسئله ای که و با توجه به گذشت چند سال ازبرونسپاری های انجام
شده، اکثر مدیران نیز با آن روبرو هستند ، استفاده از برون سپاری نیست ، بلکه تعیین خدمتي و
) فعالیتهایي است که باید برون سپاری شود ) منشي زاده ،دوست اربابي، 5،84
ممکن است ، واگذاری نا بجای وظایف یک حوزه منجر به کاهش بهره وری و یا نا همسویي با اهداف
شرکت نیز باشد، در راستای بررسي همین موضوعات مطروحه است که شرکتها مي بایست به نوعي
3- F . L. Cooke, J. Sheen. and A. Mcbride
5
مهندسي مجدد پیرامون برونسپاری بپردازند ،شرکت هایي که اقدام به مهندسي مجدد مي کنند، غالباً
درمي یابند که برونسپاری، مزایا و اهدافي را که در پي آن هستند، حاصل خواهد کرد.
)12 ، )چشم براه و مرتضوی، 3186
از سویي دیگر ،مدیران سازمانهای امروزی، جهت ارزیابي عملکرد بخشهای پیرو خود و سنجش میزان
تحقق اهداف آن به ارزیابي فعالیتهای کاری خود، گرایش زیادی نشان مي دهند . برآیند نهایي ارزیابي
عملکرد، اطلاعات است ، از این اطلاعات مي توان به عنوان مبنایي برای بازخورد ، دریافت پاداش ،
آموزش ، بهبود و بازسازی و طرحریزی نیروی انساني، بهر ه جست )مورهد و گریفین 3 )222،3188 ،
این مسئله مهم است که مشخص شود که آیا برونسپاری خدمات ، توانسته است ، اهداف از پیش
تعیین شده و انتظارات از برون سپاری فعالیتها را محقق سازد و به عبارتي برونسپاری تا چه میزان منجر
به اثر بخشي در اهداف تعریف شده ، گردیده است و در صورتیکه این پروزه در این حوزه ، همسو با
منافع و اهداف شرکت ، باشد ، ادامه و گسترش و راهکارهای بهبود ارائه شود ودر صورتیکه اثر مثبتي
ببار نیاورده باشد ، در خصوص ادامه روند برونسپاری تجدید نظر و یا اقدامات اصلاحي بعمل آید.
با توجه به تاکید ماده 221 قانون برنامه پنجم توسعه ، مبني بر ارتقای بهره وری، کاهش هزینه ها و
کوچک سازی شرکت ها و موسسات، شرکتهای آب و فاضلاب استانهای خراسان رضوی، شمالي و
جنوبي ، نیز اقدام به برون سپاری برخي از فعالیتهای خود در قالب های قراردادهایي به بخش
خصوصي و پیمانکاران در امورهای تابعه خود ،در سراسر استان ، نموده اند ، که در این تحقیق ، محقق
بدنبال تعیین میزان اثر بخشي ، برونسپاری فعالیتها ، در سه شرکت فوق مي باشد .

و...