چکيده 4
مقدمه 4
بیان مسئله 7
اهمیت و ضرورت موضوع 8
ادبيات و پيشينه تحقيق 10
جايگاه صندوقهاي مشترک در بازارهاي مالي 13
ساختار عملياتي متداول صندوق ها در سطح جهان 13
مجمع عمومي صندوق 13
هيئت مديرة صندوق 14
ارائه دهندگان خدمات 15
مشاور، مدير سرمايه‌گذاري 15
مدير اجرايي 17
امين 17
مؤسسة نقل و انتقال 18
توزيع کننده، متعهد اصلي فروش سهام 18
حسابرسان و مشاوران حقوقي 19
نهاد ناظر 19
ويژگي‌هاي اصلي صندوقهاي مشترک سرمايه‌گذاري 19
انواع صندوقهاي مشترک سرمايه‌گذاري 21
مزاياي سرمايه‌گذاري در صندوق ها 22
عيبها 24
بازده سرمايه‌گذاري در صندوق 25
صندوقهاي سرمايه‌گذاري مشترک در ايران 26
الف ) صندوقهاي سرمايه‌گذاري مشترک با درآمد ثابت 26
مزاياي سرمايه‌گذاري در صندوق با درآمد ثابت نسبت به اوراق مشارکت 26
ب ) صندوقهاي سرمايه‌گذاري مشترک فعال در زمينه سهام 27
ضرورت تشکيل صندوق سرمايه‌گذاري مشترک در ايران 29
ساختار عملياتي صندوقهاي سرمايه‌گذاري در ايران 31
مراحل و نحوة سرمايه‌گذاري در صندوق ها 33
فرايند خروج از صندوق 35
کارمزدها و هزينه‌هاي صندوقهاي سهام 35
الف - کارمزد ارکان 36
ب - هزينه‌هاي دوره اي 36
پ - هزينه‌هاي صدور و ابطال 37
ساز و کار نظارت بر صندوقهاي مشترک 37
الف ) نظارت دروني يا نظارت ارکان 37
ب) نظارت بيروني يا نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار 38
طراحي الگوي صندوق مشترک سرمايه‌گذاري اسلامي 39
الگوهاي سرمايه‌گذاري در صندوق اسلامي 40
اوراق مشارکت (Musharaka) 41
اوراق مرابحه (Murabaha) 41
اوراق استصناع (Istisna) 42
اوراق اجاره 42
بررسي فقهي اوراق اجاره، مشارکت، مرابحه و استصناع 43
صکوک اجاره 43
صکوک استصناع 43
صکوک مرابحه 44
صکوک مشارکت 44
بررسي اقتصادي اوراق اجاره، مشارکت، مرابحه و استصناع 44
طراحي انواع صندوقهاي سرمايه‌گذاري اسلامي 47
١. صندوقهاي سرمايه‌گذاري با بازده ثابت 47
٢. صندوقهاي سرمايه‌گذاري با بازده متغير 47
٣. صندوقهاي سرمايه‌گذاري ترکيبي 48
صندوق مشترک سرمايه‌گذاري و توسعه اقتصادي 48
شاخص‌هاي کمي توسعه اقتصادي 49
افزايش سرمايه‌گذاري 49
افزايش توليد کل 49
بالا رفتن سطح اشتغال 49
کاهش سطح عمومي قيمت 49
شاخص‌هاي کيفي توسعه 50
تطابق با عدل و قسط 50
ارزش يافتن نيروي انساني 50
عادلانه تر شدن توزيع درآمد 50
بالا رفتن سطح عمومي رفاه 51
نتيجه گيري و پيشنهادها 52
منابع و مأخذ 54
چکيده
صندوق سرمايه‌گذاري مشترک (Mutual Funds) نهاد مالي تخصصي است که با وجوه سرمايه گذاران، در سبد متنوعي از اوراق بهادار سرمايه‌گذاري کرده و در برابر، واحدهاي سرمايه‌گذاري خود را به آنان وا مي‌گذارد. هر واحد سرمايه‌گذاري صندوق، نماينده نسبتي از پرتفوي اوراق بهاداري است که صندوق، به نمايندگي از سرمايه گذاران خريداري و اداره مي‌کند.
نوع اوراق بهاداري که در صندوق خريداري مي‌شود به هدف صندوق بر مي‌گردد. انتخاب پرتفوي اوراق بهادار اين صندوقها در کشورهاي اسلامي، به ويژه ايران با محدوديت هايي روبه رو است ؛ اين صندوق ضمن رعايت فقه اسلامي بايد به گونه اي طراحي شوند که از سوددهي مطلوب و اقبال عمومي نيز برخوردار باشند. در اين جهت، مقاله حاضر ضمن معرفي ويژگي ها و بيان کارکرد برخي اوراق بهادار اسلامي (صکوک)، به طراحي و تبيين ساختار صندوقهاي سرمايه‌گذاري با اوراق بهادار اسلامي خواهد پرداخت و همچنين نقش صندوق سرمايه‌گذاري مشترك در بورس را توضيح خواهد داد.
روش تحقيق مقاله، روش توصيفي و تحليل محتوا با استفاده از منابع معتبر است. با به کارگيري اين روش به بررسي اين فرضيه مي‌پردازيم که «گسترش و تعميق صندوق سرمايه‌گذاري مشترک مشتمل بر اوراق بهادار اسلامي (صکوک) با توجه به بازدهي‌هاي ثابت و متغير آنها، باعث رونق بازار سرمايه مي‌شود».
واژگان کليدي : صندوق مشترک سرمايه‌گذاري اسلامي، اوراق بهادار اسلامي (صکوک)، اوراق مشارکت، اوراق استصناع، اوراق مرابحه، اوراق اجاره.
مقدمه
"صندوقهاي سرمايه‌گذاري مشترک يکي از انواع واسطه‌هاي مالي و از جمله نهادهايي هستند که با فروش پيوستة واحد سرمايه‌گذاري (يونيت ) خود به عموم مردم، وجوهي را تحصيل و آنها را در ترکيب متنوعي از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ابزارهاي کوتاه مدت بازار پول و دارايي‌هاي ديگر، با توجه به هدف صندوق، به طور حرفه اي سرمايه‌گذاري مي‌کنند". ترکيب دارايي‌هاي صندوق مشترک، پرتفوي يا سبد صندوق شناخته مي‌شود و خريداران واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق ها، به نسبت سهم خود بخشي از مالکيت سبد اوراق بهادار صندوق را به دست مي‌آورند. هر واحد سرمايه‌گذاري صندوق بيانگر نسبت مالکيت هر يک از سرمايه گذاران در دارايي‌هاي صندوق و درآمد ناشي از آن دارايي هاست.
طبق قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران (مادة ١ بند ٢٠)، صندوق سرمايه‌گذاري "نهادي مالي است که فعاليت اصلي آن سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار مي‌باشد و مالکان آن به نسبت سرمايه‌گذاري خود، در سود و زيان صندوق شريک اند".
اشتراک یا ادغام مجموعه‌ای از ثروت و بهره برداری از منافع مشترک آن، روش مطلوب برای برخی از سرمایه‌گذاران به ویژه سرمایه گذاران مبتدی و تازه وارد است. با استفاده از یک کاسه کردن و مدیریت تخصصی دارایی‌ها، کارآیی پورتفولیوها و بازدهی آن می‌تواند افزایش یابد.
از جمله ابزارهای مالی که با هدف جمع آوری وجوه از سرمایه‌گذاران و اختصاص آنها به خرید انواع اوراق بهادار به منظور کاهش ریسک سرمایه گذاری، بهره گیری از صرفه جویی های ناشی از مقیاس و تامین منافع برای سرمایه گذاران و کسب سود ابداع شده صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک است. سرمایه‌گذارانی که آشنایی کافی با فرآیند سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار ندارند و از ریسک‌های آن مطلع نیستند و یا زمان لازم برای پیگیری سرمایه‌گذاری خود ندارند، می‌توانند با مشارکت در این صندوقها از مزایای آن نظیر: مدیریت حرفه‌ای وجوه، قانونمند بودن، ریسک اندک به‌دلیل تنوع‌بخشی، قابلیت نقدشوندگی بالا و نیز نظارت مناسب و در نتیجه امنیت سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوند.
در تمام جوامع، از سويي برخي از افراد با مازاد منابع روبه رو مي‌شوند و از سوي ديگر، بسياري از فعالان اقتصادي داراي دانش فني و تجربه عملي قابل قبول، فاقد منابع لازم براي سرمايه‌گذاري هستند. در اين ميان بازارهاي مالي کارا، بازارهايي هستند که با ارائه ابزارها و نهادهاي مالي متنوع و با کارکردهاي متفاوت به شايستگي از عهده تبادل وجوه مازاد ميان خانوارها، بنگاه ها و دولت بر آيند.
صندوقهاي مشترک سرمايه‌گذاري از جمله نهادهاي مالي بازار سرمايه شمرده مي‌شوند که در طي سال‌هاي اخير به جايگاه ويژه اي دراين بازار دست يافته اند. رشد روزافزون اين صندوق ها نمايانگر اقبال عمومي به آنها در عرصه اقتصاد ملي است. قابليت بازخريد سهام به وسيله صندوق يا به عبارت ديگر نقدينگي بالاي واحدهاي سرمايه‌گذاري صندوق ها و همچنين تنوع فعاليت براساس اهداف سرمايه گذاران، استفاده از مديريت تخصصي در اداره سبد، کاهش هزينه‌هاي کارگزاري و عملياتي در مقايسه با معامله‌هاي کوچک سرمايه گذاران، کاهش خطر سرمايه‌گذاري از راه مالکيت در سبد مالي متنوع، از جمله مزيت هايي است که باعث جلب مردم به سوي سرمايه‌گذاري دراين صندوق ها مي‌شود (جعفري سرشت، ١٣٨٦: ١٤).
بديهي است هر چه ابزارهاي مالي مورد استفاده در اين نهاد که به صورت الگوهاي سرمايه‌گذاري مورد استفاده قرار مي‌گيرند، تنوع بيشتري داشته باشند و بتوانند به هدف ها، سليقه ها و روحيه‌هاي متنوع صاحبان پس انداز پاسخ مثبت دهند، زمينه مشارکت افراد بيشتري را فراهم کرده و باعث رونق بيشتر اقتصاد خواهند شد. بر اين اساس، مقاله حاضر به پيشنهاد تأسيس صندوق سرمايه‌گذاري با اوراق بهادار اسلامي (صکوک ) شامل اوراق اجاره، اوراق استصناع (سفارش ساخت )، اوراق مرابحه و اوراق مشارکت پرداخته تا ضمن تطابق با شريعت اسلامي بر قابليت ها و کارکردهاي صندوقهاي مشترک سرمايه‌گذاري افزوده، باعث اعتماد بيشتر مردم به صندوق ها شده و در کنار الگوهاي ديگر سرمايه‌گذاري، نقش صندوق مشترک سرمايه‌گذاري را در رشد و توسعه اقتصادي گسترش دهد.
بايد به اين نکته توجه داشت که اوراق استصناع، اجاره و مرابحه مکمل اوراق مشارکت هستند. اوراق مشارکت بازده متغير و ديگر اوراق معرفي شده بازده ثابت دارند و چون افراد جامعه روحيه‌هاي متفاوتي دارند، برخي ريسک گريز و برخي ريسک پذير، ازاين رو طراحي اين نوع اوراق مي‌تواند سرمايه‌هاي مورد نياز را از هر دو طيف افراد جامعه تأمين سازد و همچنين در صورت ترکيب اين اوراق در صندوق، ريسک بازدهي سرمايه‌گذاري صندوق به علت بازدهي‌هاي متفاوت اوراق کاهش مي‌يابد. در اوراق بهادار اسلامي، صاحبان اوراق در مالکيت دارايي‌هاي حقيقي و در فعاليت‌هاي اقتصادي مشارکت دارند و بازدهي طرح ها و پروژه ها بر درآمد صاحبان اوراق اثر مي‌گذارد و سود اوراق متأثر از بخش واقعي اقتصاد مي‌شود.
مقاله حاضر مي‌کوشد تا با طراحي صندوق مشترک سرمايه‌گذاري اسلامي و معرفي برخي اوراق بهادار اسلامي (صکوک ) در جايگاه الگوهاي سرمايه‌گذاري، به گسترش و تعميق نقش سرمايه گذاران مسلمان در بازارهاي مالي بپردازد. گرچه صندوقهاي مشترکي که مشتمل بر سهام شرکت ها باشند نيز صندوق مشترک اسلامي تلقي خواهند شد، اما تمرکز ما در مقاله حاضر بر صندوقهاي حاوي اوراق بهادار اسلامي (صکوک ) است که اخيرا در کشورهاي اسلامي رواج يافته است. بنابراين فرضيه تحقيق اين است که گسترش و تعميق صندوق سرمايه‌گذاري مشترک مشتمل بر اوراق بهادار اسلامي (صکوک )، با توجه به بازدهي‌هاي ثابت و متغير آنها باعث رونق بازار سرمايه مي‌شود.
در مقاله حاضر به روش توصيفي و تحليل محتوا و با استفاده از منابع معتبر، نخست مروري گذرا بر مفهوم صندوق سرمايه‌گذاري مشترک، مزايا و معايب و... داشته و با معرفي اوراق اجاره، استصناع، مشارکت و مرابحه در جايگاه ابزاري براي سرمايه‌گذاري، به پيشنهاد تأسيس صندوق مشترک سرمايه‌گذاري اسلامي و طراحي انواع صندوقهاي اسلامي با بازده‌هاي متفاوت پرداخته و در پايان نقش آن را در فراهم ساختن بسترهاي مناسب رشد و توسعه اقتصادي تشريح مي‌کنيم.
بیان مسئله
هم اکنون، در کشورهای توسعه یافته، صندوق های سرمایه گذاری، به عنوان هسته مرکزی بازار سرمایه محسوب می‌شوند و ماهانه مبالغ هنگفتی از سرمایه های سرگردان را به بخش های مولد و فعال جامعه هدایت می کنند. این صندوق ها با اتخاذ سیاست های مناسب می توانند در کاهش تورم، افزایش تولید، رشد اقتصاد و بهبود کارایی مدیران نقش اساسی ایفا نمایند. (روشنگرزاده و احمدی، 1390).
صندوق های سرمایه گذاری مشترک به عنوان یکی از مهمترین واسطه های مالی نقش انتقال سرمایه را از سوی دارندگان منابع (آحاد جامعه) به سمت مصرف کنندگان ( شرکت های تولیدی و خدماتی و سایر ) بر عهده دارند (سعیدی و مقدسیان، 1389). در ایران برای اولین بار در قانون بازار اوراق بهادار مصوب سال 1384 این صندوق ها مورد توجه قرار گرفت و اولین صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت در سال 1386 تاسیس شد و صندوقهای سرمایه گذاری در سهام از ابتدای سال 1387 به عرصه بازار سرمایه قدم نهادند.
صندوق سرمایه‌گذاری مشترک به عنوان یک واسطه مالی وجوه مردم و سرمایه گذاران را جمع آوری کرده و سبد اوراق بهادار تشکیل می دهد و بدین شکل مکان امنی را برای سرمایه گذاران نا آشنا با بازار سرمایه ایجاد میکند(محمد ویمتاژ، 1391). صندوق های سرمایه گذاری با دارا بودن نیروی متخصص به مدیریت دارائی های موجود می پردازد. عمده عملکرد صندوق سرمایه گذاری به عملکرد اوراق بهادار و دارائی های موجود در سبدی که مدیران صندوق در آن سرمایه گذاری کرده است، بستگی دارد؛ از این جهت است که این صندوق ها معمولا مدیرانی کارآزموده و ماهر در بازار سرمایه دارند که تنوع‌بخشی صحیح سبد اوراق بهادار را برای سرمایه‌گذاران خود انجام می‌دهند.
یکی از راه های جذب سرمایه گذاران و کمک به اقتصاد بهبود عملکرد صندوق های سرمایه گذاری می باشد تصمیمات مدیران و دیگر کادر عملیاتی صندوق اثر مستقیم بر روی عملکرد آن می گذارد مدیران با انتخاب درست و به موقع در خرید و فروش سهام و دیگر اوراق دارائی موجبات کسب بازده مناسب را فراهم می نمایند(چیوالیر، الیسون، 1999). سوالی که در ذهن تداعی می شود این است که، آیا خبرگی مدیران سرمایه گذاری صندوق ها (خبرگی در این تحقیق منظور میزان تحصیلات،رشته تحصیلی، مدارک بورسی و نیز تجربه می باشد) با عملکرد صندوق رابطه دارد؟ اگر مدیران سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری موفق به اخذ گواهینامه های تحلیلگری و معامله گری ابزار مشتقه شده باشند بازده و ریسک صندوق و در نهایت عملکرد صندوق تغییری خواهد کرد؟ و آیا تحصیلات و تجربه مدیران سرمایه گذاری مشغول به کار در صندوق ها با ریسک، بازده و عملکرد صندوق ها رابطه دارد؟
اهمیت و ضرورت موضوع
برای توسعه کشور و کاهش مشکلات اقتصادی باید منابع و سرمایه های کشور به سمت فعالیت های تولیدی و مولد سوق داده شوند. سرمایه گذاری موثر و کارا یکی از عوامل توسعه و پیشرفت پایدار در کشور است و به همین دلیل است که باید وجوه مازاد در دست مردم و سرمایه های سرگردان موجود در دست خانواده ها به سمت سرمایه گذاری هدایت گردند(حسین صالحی، 1391). سرمایه گذاری یا در دارائی های فیزیکی و یا در دارائی های مالی نظیر اوراق بهادار صورت می پذیرد در ایران سرمایه گذاری در دارائی های مالی خود به دو روش انجام می گیرد یک روش، سرمایه گذاری مستقیم می باشد که فرد خود مستقیم به خرید و فروش اوراق می پردازد و روش دیگر آن، روش غیر مستقیم می باشد در این روش افرادی که خود تخصص و یا زمان کافی برای بررسی اوراق بهادار و تغییرات بازار را ندارند با کمک گرفتن از یک واسطه به سرمایه گذاری در بازار سرمایه می پردازند. در سال‌های اخیر صنعت واسطه‌گری مالی در سراسر جهان رشد و گسترش چشمگیری را شاهد بوده است و این واسطه ها متنوعند و سرمایه گذاران باید قبل از سرمایه گذاری در بازار سرمایه از مزایا و کارکردهی آنها مطلع شوند. در حال حاضر معروفترین واسطه مالی در بازار سرمایه صندوق های سرمایه گذاری می باشند؛ صندوق های سرمایه گذاری یکی از کلیدی ترین ابزارهای سرمایه گذاری در بازارهای پیشرفته سرمایه دنیا هستند.
کارکردهای بازار سرمایه به عنوان بخشی از نیمرخ مالی اقتصاد ملی، علاوه بر تامین مالی و سازوکارهایی که به تضمین ایمنی و افزایش نقدینگی ابزارهای تامین مالی می‌انجامد در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، مدیریت خطر و به کارگیری ابزارهایی برای کاهش خطر نوسان‌های قیمتی، احتمال بازده منفی و بی‌اطمینانی بازار را نیز دربرمی‌گیرد. هدف اصلی بازارهی مالی تقابل میان دو گروه دارندگان سرمایه و متقاضیان سرمایه است بدین منظور و برای افزایش این تقابل یکی از راه های که وجود دارد استفاده از صندوق های سرمایه گذاری مشترک می باشد. کارکرد این صندوق ها بدین صورت است که آن ها با جذب سرمایه های خرد افراد به تشکیل سبد دارایی اقدام می کنند و از این راه منافع متعددی را متوجه سرمایه گذاران و کشور می کنند.
صندوق سرمایه گذاری مشترک شرکتی است که منابع مالی خود را از محل سرمایه گذاری تعداد زیادی سرمایه گذار تأمین کرده و آن ها را در سهام، اوراق قرضه، ابزارهای بازار پول یا دیگر اوراق بهادار سرمایه گذاری می کند(کردبچه و مالمیر،1391). این صندوقها در چارچوب مقررات و براساس اساس‌نامه و امیدنامه خود فعالیت خواهند کرد و از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار و حسابرس مستقل نظارت و کنترل می‌شوند که این مسأله موجب افزایش شفافیت اطلاعات می‌گردد. در حال حاضر در بازار سرمایه ایران تعداد زیادی از این صندوق ها مشغول فعالیت هستند.
متوسط خریداران سهام صندوقهای سرمایه‌گذاری، افراد معمولی جامعه هستند که فرصتی برای مطالعه و چگونگی انجام سرمایه‌گذاری در بازارها را ندارند و به همین دلیل ترجیح می‌دهند به تجارب و تخصص مدیران این صندوقها تکیه کنند.
با عنایت به نقش بی بدیل صندوق های سرمایه گذاری در تخصیص بهینه منابع مالی در بازار سرمایه، بررسی این واسطه های مالی می تواند، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار مدیران صندوق ها و سرمایه گذاران قرار دهد تا با استفاده از نتایج این تحقیقات بتوان در بهبود عملکرد صندوق ها گامی برداشت و در نتیجه موجبات استقبال بیشتر سرمایه گذاران به صندوق ها را فراهم گرداند، که این خود سبب رونق اقتصاد و تولید کشور خواهد شد. با توجه به حضور بسیار کوتاه صندوق های سرمایه گذاری در کشور و مطالعات اندک در این زمینه نیاز به تحقیقات بیشتر الزامی می نماید زیرا بسیاری از جنبه های این صندوق ها هنوز ناشناخته مانده و نیاز به بررسی بیشتر دارد.
امروز در کشورهای پیشرفته جهان، به اقتصادی کارا و پویا گفته می شود که بازارهای آن کشور به خصوص بازار سرمایه آنها از یک هم پوشانی و توازن متعادل برخوردار باشند به طوری که در مواقعی که یکی از بازارهای اقتصادی آن کشورها دچار رکود می شود. دیگر بازارها با توجه به کارایی و پویایی خود سرمایه های خارج شده از آن بازار را به سمت خود جذب کنند از همین رو با افت یک بازار، دیگر بازارها کنترل گردش سرمایه ها و نقدینگی موجود در جامعه را در دست می گیرند. به عنوان مثال در کشورهای پیشرفته بورس های کالا همگام با بورس های اوراق بهادار در حرکتند و در زمان هایی که بازار سهام آن کشور ها با رکود مواجه می شوند بازار های کالا نقدینگی خارج شده از بازار سهام را به سمت خود جذب می کنند و البته این امر مستلزم سودآور بودن و کارا بودن بازار کالا است که در مدت اخیر نیز بوده است. برهمین اساس و با توجه به ارزش بالای معاملات در بورس کالا کشور و بعضا حجم مناسب معاملات در برخی از کالاها در این بورس، شاید ایجاد راهکاری به جهت حضور سرمایه گذاران خرد بورس اوراق بهادار در بورس کالای کشور بتواند سبب پویاتر شدن این بازار شود و این بازار بتواند مکملی باشد برای بورس اوراق بهادار تا در زمان هایی که بازار سهام با رکود یا سکون مواجه است بورس کالا وظیفه جذب و ایجاد گردش نقدینگی را در اقتصاد کشور عهده دار شود. بنابراین این ضرورت احساس می شود که صندوق سرمایه گذاری مشترکی در بورس کالا همانند بورس اوراق بهادار متشکل از محصولات مختلف و نیز به صورت تک محصولی تشکیل شود تا سرمایه گذاران فارغ از نوع محصولی که در صندوق ها قرار دارد به سرمایه گذاری اقدام نمایند. بر این اساس سرمایه گذاران هم از سود معاملات و افزایش قیمت محصولات بورس کالا سود برده اند و هم بورس کالا توانسته است نسبت به گذشته از پویایی و کارایی بیشتری برخوردار شود. از طرفی دیگر سرمایه گذاران بدون آنکه اقدام به خرید آهن، فولاد، ذرت و … به صورت فیزیکی نمایند از نوسانات اینگونه محصولات در بازار و افزایش سود این صندوق ها منتفع خواهند شد.
با توجه به مطالب بیان شده در بالا می توان به اهمیت تشکیل صندوق مشترک در بورس کالا پی برد. برای تشکیل چنین صندوق مشترکی نیاز به شناسایی ابعاد مختلف این صندوق ها وجود دارد که در این تحقیق به این مهم می پردازیم.
ادبيات و پيشينه تحقيق
پس از جنگ جهاني اول، رونق اقتصادي امريکا باعث تشکيل سرمايه‌هاي کوچک و بزرگ نزد خانوارهاي امريکايي شد و تمايل آنها به سرمايه‌گذاري مستقيم يا غيرمستقيم بر روي سهام شرکت ها افزايش يافت ؛ از اين رو، نخستين صندوق مشترک سرمايه‌گذاري به شکل امروزي به نام تراست سرمايه گذاران ماساچوست در سال ١٩٢٤ در شهر بوستون امريکا تشکيل شد (همان : ٦). از آن سال تاکنون، صندوقهاي سرمايه‌گذاري در جهان به صورت موفقيت آميزي فعاليت خود را ادامه داده اند. به طوري که فقط در امريکا تعداد صندوقهاي سرمايه‌گذاري مشترک از ٦٨ صندوق در سال ١٩٤٠ به بيش از ٨١٢٦ صندوق در پايان سال ٢٠٠٣ رسيده است. اين تعداد صندوق در امريکا تا سال ٢٠٠٣ حدود ٧ هزار ميليارد دلار دارايي را جمع آوري کرده بودند؛ در حالي که در سال ١٩٨٠ مجموع دارايي صندوقهاي سرمايه‌گذاري مشترک فقط ٢٤١ ميليارد دلار بوده است (همان : ٨).
منابع و مأخذ
أ. فارسي و عربي
قرآن کريم.
١. بابا قادري، آزاده و فيروزي، اعظم، ١٣٨٦ش، «صکوک، رايج ترين ابزار تأمين مالي اسلامي : ساختار، فرايند طراحي و چالش‌هاي پيش رو»، مجموعه مقالات کنفرانس بين المللي تأمين مالي اسلامي، تهران : مرکز مطالعات تکنولوژي دانشگاه صنعت شريف.
٢. پژوهشکده پولي و بانکي، ١٣٨٥ش، صوکوک، تهران : پژوهشکده پولي و بانکي، اول.
٣. تسخيري، محمدعلي، ١٣٨٦ش، «مباني شرعي اوراق بهادار اسلامي (صکوک )»، فصلنامه علمي پژوهشي اقتصاد اسلامي، تهران : پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، سال هفتم، ش٢٧.