فونت پايان نامه : 12

تعداد صفحه : 43

چكيده
من در مرکز اموزشی کودکان معلول زیر 14 سال به عنوان مربی اموزشی خدمت میکنم. طیف انواع اختلال‌ها در این مرکز تحت اموزش قرار دارند. از بین این کودکان سه کودک با اختلال‌های متفاوت برای مطالعه انتخاب کرده ام. اوتيسم، سندرم داون، اختلال کمبود توجه (بیش فعالی) سه مورد انتخابی من برای مطالعه است.
ارزیابی کودکان به عهده تیم توانبخشی است. اعضای تیم توانبخشی، پزشک، روانشناس، گفتاردرمان، کاردرمان را شامل می‌شود.
توانبخشی فرایندی است که طی ان به افراد معلول کمک می‌شود تا توانایی‌های جسمی، ذهنی و مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت نموده و به جامعه بپیوندد. و به عبارتی توانبخشی سطح سوم پیشگیری است. ( تعریف بهداشت جهانی)
تیم توانبخشی پس از ارزیابی برنامه درمانی می‌دهند. از اهداف جلسات درمانی، رفع اختلالات رفتاری، بهبود سطح شناخت، درک و بیان است. 
برنامه درمانی توسط مربیان با همکاری خانواده اجرا می‌شود. به طور معمول هر 3 ماه کودکان ارزیابی مجدد می‌شوند. در صورت تثبیت برنامه‌های قبل، برنامه جدید دریافت می‌کنند.
در اين پروژه، در فصل اول، در مورد اوتيسم اطلاعاتي خواهيم داد. اوتيسم اختلالی در مغز است که باعث می‌شود پردازش اطلاعات در مغز به خوبی انجام نشده و کودک در تعامل و ارتباط خود با دیگران دچار مشکل شود. بعد از مقدمه‌اي در مورد اوتيسم، تاريخچه، عوامل مهم در ابتلا به آن و معيارهاي تشخيص اوتيسم مورد بحث قرارخواهد گرفت. پس از اين موارد به ذكر يك مورد كودك مبتلا به اوتيسم خواهيم پرداخت و اين كودك را از جهات مختلف مانند درمان، تاريخچه پزشكي آن، اهداف گفتار درمان، شيوه درمان و... مورد بررسي كامل قرار خواهيم داد. 
در فصل دوم، سندرم داون را معرفي مي‌كنيم. سندرم يعنی مجموعه علائم بدنی و ذهنی عارضه ای خاص و دان نام  پزشک انگليسی است که در حدود 200 سال قبل اين مجموعه علائم را کشف نمود . علت اين پديده نوعی بی نظمی در ترتيب کروموزومی است که در مراحل جنينی و هنگام تقسيم سلولی رخ می دهد. پس از معرفي اجمالي اين بيماري، مشخصات باليني كودكان داراي اين بيماري و علت بروز آن مورد بحث قرارخواهد گرفت. بايد توجه داشت كه بيماري‌هايي نيز همراه با سندرم داون به كودك وارد مي‌شود كه به مطالعه آن نيز خواهيم پرداخت. پس از اين موارد به ذكر يك مورد كودك مبتلا به سندم دان خواهيم پرداخت و اين كودك را از جهات مختلف مانند درمان، تاريخچه پزشكي آن، اهداف گفتار درمان، شيوه درمان و... مورد بررسي كامل قرار خواهيم داد. 
در فصل سوم بحث در مورد اختلال كمبود توجه را داريم. اين بيماري، یک اختلال رفتاری رشدی است. معمولاً کودک توانایی دقّت و تمرکز بر روی یک موضوع را نداشته، یادگیری در او کند است و کودک از فعّالیّت بدنی غیر معمول و بسیار بالا برخوردار است. در اين فصل ابتدا تعريفي كامل از اين بيماري خواهيم داشت و سپس به شيوع، معيارهاي تشخيص آن و علل بروز آن خواهيم پرداخت و در آخر به ذكر يك مورد كودك مبتلا به اين بيماري خواهيم پرداخت و اين كودك را از جهات مختلف مانند درمان، تاريخچه پزشكي آن، اهداف گفتار درمان، شيوه درمان و... مورد بررسي كامل قرار خواهيم داد.
در پایان لازم میبینم از زحمات و تلاش‌های بی دریغ خانواده مددجویان و تیم توانبخشی تقدیر و تشکر نمایم.

فهرست
فصل اول: اوتيسم    1
مقدمه    2
تاریخچه اوتيسم    2
نظر روان شناسان در باره اوتیسم    3
عامل موثر در ابتلا به اوتيسم    4
ژنتیک    4
آفت کش‌ها    4
دارو‌ها    4
سن والدین    4
رشد مغز    4
معیارهای تشخیص اتیستیک    5
کودکی با اختلال اتیستیک    5
تاریخچه پزشکی    6
درمان    6
اهداف گفتاردرمان    6
شیوه درمان    6
ارزیابی کاردرمان    6
اهداف کاردرمان    7
شیوه درمان    7
اهداف کارشناس روانشناسی    7
فصل دوم: سندرم‌دان    9
سندرم داون    10
مشخصات بالینی کودکان سندرم داون    10
علت بروز سندرم داون چیست؟    12
اشکال مختلف ظاهر شدن کروموزوم اضافی    12
نظر روان شناسان در باره سندرم داون    12
بیماری‌های همراه با سندرم داون    14
تاخیر رشدی    14
نقایص قلبی    14
رشد جنسی    14
ضایعات شنوایی    15
الزایمر    15
مشکلات گوارشی    15
آب مروارید    15
عفونت دستگاه تنفسی    16
کشیدن گوش    16
اختلالات غده تیروئید    16
راه‌هاي درمان    16
کودکی با اختلال سندرم داون    18
فصل سوم: اختلال كمبود توجه    22
تعریف اختلال کمبود توجه    23
شیوع    23
نظر روانشناسان درباره اختلال کمبود توجه    24
معیارهای تشخیص اختلال کمبود توجه    24
تشخیص اختلال کمبود توجه    25
چه چیزی کمبود توجه را از اختلال‌های دیگر متمایز می‌کند؟    25
تغییرات بهنجار در توجه، سطح فعالیت یا سازمان یافتگی    27
علل اختلال کمبود توجه    28
عوامل ژنتیکی    28
عوامل نوروشیمیایی    28
آسیب‌های مغزی    28
عوامل مربوط به تغذیه    29
عوامل روان شناختی    29
عوامل روان- اجتماعی    30
عوامل دیگر    30
درمان    30
آموزش خانواده    30
درمان دارویی    31
دارو در مدرسه چندوقت یک بار به کودکی که دچار اختلال کمبود توجه است، داده می‌شود؟    31
رفتار درمانی شناخت درمانی    32
تشویق    32
تنبیه    32
کودکی با اختلال کمبود توجه    33
منابع    36

فصل اول: اوتيسم

مقدمه
از دیرباز همواره تعداد چشمگیری از افراد بر اثر عوامل مختلفی اعم از وراثت مشکلات دوران بارداری و حین و پس از تولد و نیز بیماری‌ها و سوانح دچار نواقص ذهنی و یا جسمی می‌گردند که این عوارض و مشکلات یا به عبارتی معلولیت‌ها در تمام دوران زندگی و تا پایان عمر با انان همراه می‌باشد (سعادتی وهمکاران، 1388).
تعلیم و تربیت معلولین ذهنی بیش از تعلیم و تربیت افراد عادی اهمیت دارد. گروه‌های عادی به طور طبیعی می‌توانند به توسعه مهارتهای‌شان بپردازند اما افراد کم توان ذهنی بدون بهره گیری از توجه و مراقبت خاص قادر به این امر نیستند و از اهداف تعلیم و تربیت کودکان کم توان ذهنی تربیت پذیر با هوشبهر بین 25 تا 50 مهارتهایی از قبیل مراقبت از خود و سازگاری اجتماعی در یک محیط محدود می‌باشد و این کودکان جهت یادگیری این مهارتها نیاز به کمک دارند و از طرفی بسیاری از انها دچار معلولیتهای جسمی و حسی و ادراکی نیز هستند که مستلزم توجه ویژه می‌باشند.
علم روان شناسی فرایند یادگیری را از دیدگاه‌های مختلف مورد بررسی قرار داده و در تبیین پدیده یادگیری در حیوان و انسان به نظریه‌های متفاوتی دست یافته است و حاصل مطالعات یادگیری و کاربرد اصول یادگیری در افراد کم توان ذهنی دو رویکرد شرطی شدن عامل و یادگیری تقلیدی منجر شد وکاربرد این دو نظریه  نقش برجسته ای در اموزش و مراقبت از کودکان کم توان ذهنی ایفا کرده است (شیرمحمدلی، 1383).
تاریخچه اوتيسم 
تا اواسط قرن بیستم هیچ نامی برای اختلالی که هم اکنون عنوان اختلال اتیستیک را به خود گرفته است وجود نداشته است. هنری موزلی نخستین روانپزشکی بود که در سال 1867 به طور جدی به کودکان خردسالی که مبتلا به اختلال شدید روانی و تاخیرات رشدی بودند توجه نمود. در سال 1943 دکتر لئوکانر در بیمارستان هاپکینز یک گروه 11 نفری از کودکان را مورد مطالعه قرار داد که دارای ویژگی‌های چون تنهایی، درخودماندگی، ناتوانی در ارائه ژست‌های بدنی خاص و قابل انتظار، تاخیر رشدی، تکرار یا پژواک کلام (وارونگی ضمیر، به عبارتی استفاده از ضمیر تو به جای من) یکنواختی صدا وکلام، حافظه طوطی وار وعالی، محدودیت در انواع حرکات خود به خودی، رفتارها و ادا و اطوارهای قالبی، اصرار بر یکنواختی محیط و ممانعت از تغییر در ان، تماس چشمی ضعیف، رابطه غیر طبیعی با دیگران، تصاویر و اشیاء بی جان بودند. هر چند در ان سال‌ها کانر به این کودکان برچسب اوتيسم را داد اما تا سال‌های 1980 این کودکان در طیف عقب ماندگان ذهنی و یا اسکیزوفرنی کودک جای می‌گرفتند. بعدها مشخص شد اگرچه اختلال اتیستیک می‌تواند همراه اسکیزوفرنی کودکی باشد اما دو پدیده مجزا از یکدیگر می‌باشند. بعدها محققان چندین نوع اختلال دیگر را که هر کدام از برخی سمپتوم‌ها شبیه اختلال اتیستیک بودند ارائه دادند مانند اختلال اسپرگر، اختلال رت، اختلال فروپاشنده دوران کودکی و اختلال نافذ رشد که به گونه دیگر مشخص نشده است. محققان همه این اختلات و نیز اختلال اتیستیک را تحت عنوان اختلال نافذ رشد طبقه بندی کرده اند. از انجا که این نوع اختلات گروهی از مسائل را در برمی گیرد که به صورت اشفتگی ها، وجوه چندگانه زندگی کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهند به ان نافذ یا فراگیر گویند. ویژگی مشترک همه این پنج نوع اختلال، ظهور انها در سال‌های اولیه کودکی و نیز نقص در تعاملات و روابط اجتماعی است که به عنوان محوری ترین ویژگی همه این نوع اختلات محسوب می‌شود. بنیان و اساس نقص در روابط اجتماعی در سه زمینه زیر تجلی پیدا می‌کند.
الف) ناتوانی در درک و تعبیر نشانه‌ها و اشارات هیجانی و اجتماعی محیط پیرامون که منجر به فقدان پاسخ‌های هیجانی، عاطفی و اجتماعی می‌شود.
ب) فقدان یا ضعف توجه به انچه دیگران به ان توجه می‌کنند.
ج) ناتوانی در درک و فهم مستقیم و روان افکار و احساسات دیگران که شرط لازم در روابط و تعاملات اجتماعی است.
علاوه بر نقص در تعاملات اجتماعی، اختلال در گفتار و زبان (به صورت نقص یا تاخیر در رشد زبان دریافتی و عملی)، الگوهای کلیشه ای رفتار، داشتن سمپتوم هایی شبیه اختلالات بیش فعالی، کاهش توجه نشانه‌های اضطرابی به ویژه اشکال وسواس جبری، محدودیت‌های شناختی و عقب ماندگی ذهنی از درجه ضعیف تا شدید ان در میان این گروه مشاهده می‌شود. بروز اختلال اتیستیک به سطح رشدی و سن تقویمی فرد که غالبا از تولد تا سه سالگی می‌باشد ارتباط دارد. به طور کلی می‌توان گفت اختلال اتیستیک سه نوع شروع کلینیکی دارد.
نوع اول: کودک علائم اختلال را در مدت کوتاهی بعداز تولد نشان می‌دهد و نشانه‌های ان شامل فقدان واکنش‌های قابل پیش بینی نسبت به در اغوش گرفتن، لبخند زدن و ارتباط چشمی ضعیف می‌باشد.
نوع دوم: در نوع دوم کودک تا سنین دو تا سه سالگی طبیعی به نظر می‌رسد و سپس پسرفت نموده و مهارتهای قبلی خود را از دست می‌دهد. در این نوع شروع نشانه‌ها ممکن است زودتر اشکار شوند اما برای تشخیص گذاری کافی نمی‌باشد.
نوع سوم: شروع بعداز 3 سالگی می‌باشد که به ان شروع تاخیری می‌گویند.(رفیعی،1389).
نظر روان شناسان در باره اوتیسم
اوتيسم ابتدا توسط كانر توصيف شد و به عنوان اوتيسم كودكانه يا اختلال طيف اوتيسم شناخته شد.