چکیده:    1
فصل اول    2
طرح مساله    5
جایگاه حقوقی شوراها و شهرداری ها    7
جایگاه شورای شهر در مدیریت شهری    9
عناصر مؤثر در مدیریت شهر    10
الف ) شهرداری    10
ب ) عناصر مؤثردر مدیریت شهری در سطح ملی و منطقه ای    10
ج)- عناصر محلی مؤثر بر مدیریت شهری    12
نقش های شوراها در نظام مدیریت شهری    15
موانع و مشکلات درونی و بیرونی شوراها    16
شخصیت حقوقی شهرداری ها    16
فصل دوم    19
وظایف شوراهای اسلامی شهر    20
شرح وظایف شوراهای اسلامی شهر    21
وظایف شورای اسلامی شهر در ارتباط با سازمان های دولتی    21
وظایف شورای اسلامی شهر در ارتباط با شهرداری    22
روابط بین شوراها و شهرداری ها    22
فصل سوم    25
مسائل مورد اختلاف بین شهرداری و شورای اسلامی شهر    26
عوامل  علل اختلافات شوراهای اسلامی شهر و شهرداری ها    26
راه های حل اختلاف بین شوراها و شهرداری ها    26
راهکارهای نظارت مستقیم مردم بر شوراها    27
فصل چهارم    28
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات    29
منابع و مآخذ    31

چکیده:
در این تحقیق بازشناسی تعاریف مربوط به جایگاه حقوق شوراها ی اسلامی در کشور و بررسی رابطه حقوق این دو نهاد غیر حکومتی و مردمی یعنی شوراها و شهرداری ها است. همچنین با تقویت جایگاه شوراها باید با افزایش شیوه ها و راه های حضور مردم و مشارکت آنها در برنامه های محلی اعم از اقتصادی و فرهنگی انجام پذیرد، چرا که تعدد مراکز قدرت موجب افزایش توان اجرایی مناطق و در نتیجه بالا رفتن جایگاه شوراها در نظارت و هدایت تصمیمات شهرداری می شود و در مجموع بررسی مسائلی که منجر به حل اختلاف می شود از اهداف این تحقیق می تواند باشد.
مقدمه:
يكي از پركارترين سازمان‌هاي عمومی- بويژه در شهرهاي بزرگ- شهرداري‌ها هستند، که بخش اعظمی از شهروندان بنا به دلايل گوناگونی در ارتباط با امور شهری خود به شهرداري‌ها مراجعه می‌نمایند و البته گاهی اين گذر با عدم‌رضایت همراه بوده است. شهرداری درعرف جهانی بعنوان مظهری ازدولت محلی بشمارمی آید، حجم و دامنۀ گستردة فعالیت‌های شهرداری‌ها و ناكارآمدي روش‌هاي سنّتی و دستي پيشين، در پاسخگویی به‌ نيازهای متنوع و فراوان شهروندان كه آشفتگی و مصرف نابهینۀ منابع گوناگون را نیز به‌ همراه دارد،از دلايل عمدۀ این نارضایتی‌ها محسوب می‌شوند(19). از سوی دیگر، ازدحام و تراکم جمعيت، مشکلات حمل و نقل و ترافيک شهری همراه با اتلاف زمان و آلودگي‌های زیست‌محیطی، منشاء يافتن چاره‌اي براي کاهش آلام ناشي از زندگي در کلان‌شهرها شده است. در عین حال، مسئولین نظام مدیریت شهری نیز همواره خدمات‌رساني مطلوب به شهروندان را ازاساسي‌ترين و مهمترين اهداف و وظايف شهرداری‌ها عنوان می‌نمایند. شکل گیری شوراها در ایران به عنوان یکی از دستاورد های مهم و بنیادین جمهوری اسلامی، دارای مبانی عمیق و قوی فقهی وشرعی است، شوراهای اسلامی کشوری، برخاسته از انقلاب بهمن 57 می باشد که ازآن تاریخ تاکنون قانون شوراها فراز و نشیب بسیاری داشته است. در ایران شورا به عنوان یکی از نهادهای نظارتی بر عملکرد بخش عمومی، فلسفه وجودی پیدا می کند. درسطح کل کشور، مجلس شورای اسلامی به عنوان عالی ترین نهاد نظارتی و قانون گذاری برعملکرد دولت دخالت مستقیم دارد و به نیابت ازطرف مردم عمل می کندو در سطح شهر نیز انجمن شهر وظیفه نظارت بر عملکرد مدیریت شهری را دارند که در قانون از این انجمن ها به عنوان شورای اسلامی شهر نام برده شده است، در یک جامعه مدنی، حقوق شهروندی از مهمترین و اساسی ترین مباحث مطرح می باشد و شورای اسلامی شهر نیز وظیفه دفاع از این حقوق را بر عهده دارد(اصفهانی، نصوحی، 16:1383). در بستر دگرگونی های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی ایجاد شده در ایران طی یک دهه اخیر بویژه دوره اصلاحات و دوم خرداد 76، نقش واهمیت و جایگاه شوراها و شهرداری ها به چالش جدی فراخوانده شده است،

طرح مساله
نهادینه شدن شوراهای اسلامی در جمهوری اسلامی، امری نوین است ولی از ایجاد نهاد شورای شهری در بسیاری از کشورها می گذرد؛ از این رو توجه به تجارب کشورهای پیشگام در این راه از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف اصلی تشکیل شورای اسلامی شهر، پیشبرد سریع برنامه های توسعه شهری ازطریق همکاری و مشارکت مردم است. در این راستا پیشنهاد می شوداعضای شورای اسلامی شهر درسیستم مدیریت شهری و شهرداری، مشارکت و نظارت مستقیم داشته باشند. نظارتی که از طرف وزارت کشور بر شهرداری وجود داشت، یک نظارت بروکراتیک بود و در دراز مدت این نظارت کارآمدی خودرا از دست داد، اما نظارت شورای اسلامی شهر بر شهرداری، نظارت دموکراتیک و مردمی است. وقتی شورای اسلامی شهر تصمیم می گیرد و شهرداری آن تصمیمات را اجرا می کند و دوباره شورا یا هر نهاد دیگری بر اجرای تصمیمات نیز نظارت می کند، امکان


جایگاه حقوقی شوراها و شهرداری ها
شوراهای اسلامی شهر و شهرداری ها به عنوان دو بازوی نظارتی و اجرایی در نظام مدیریت شهری، نقش اساسی در روند اداره شهر ایفا می کنند، شهردار به عنوان مدیر اجرایی شهر، مسؤول اجرای طرح ها و برنامه های مصوب است وانتخاب وی، بوسیله شورا از مهمترین وظایف شوراهای شهری به شمار می آیند( ابوالحسنی،1386، 9). در سال 1286 قانون انجمن های ایالتی و ولایتی و در سال 1334 نیز قانون شهرداری که در آن موضوع انجمن شهر مطرح شده بود، به تصویب رسید. پس از آن در سال 1361 قانون تشکیلات و وظایف و اختیارات شوراهای اسلامی کشور تصویب شد و تا سال 1375 بدون آنکه اجرا شود، مکررا اصلاح شد. سرانجام در اردیبهشت سال 1378 شوراها برای اولین بار در کشور تشکیل شدند. روح قانون شوراها نشان از تغییر الگوی مدیریت محلی از مدیریت متمرکز دولتی به مدیریت گسترده مردمی دارد(بهشتی، 1380: 16). در سوم تیر سال 1358 شورای انقلاب، قانون شورای شهر را به تصویب رسانید که اولین مورد برای شناسایی شورا با این لفظ به جای انجمن های سابق بود. پس از تصویب این قانون در 116 شهر کشور، شورای شهر تشکیل شد. طول این شوراها دو سال بود و پس از تصویب قانوق اساسی دیگر عملا غیر فعال شدند. در آذر ماه سال1361 مجلس شورای اسلامی قانونی تحت عنوان تشکیلات شوراهای اسلامی متشکل از 53 ماده از تصویب گذراند (11).

عناصر مؤثر در مدیریت شهر
الف ) شهرداری
شهرداری به عنوان مهمترین عنصر مدیریت شهری، از جایگاه خاصی در نظام سازمانهایاداری کشور برخوردار است. شهرداری به لحاظ حقوقی و اداری، جزء مؤسسه های عمومی محسوب می شود. با این مفهوم شهرداری یک نهاد عمومی اما غیر دولتی است که اقتدار و رسمیت آن ناشی از رأی مردم یا نمایندگان مردم است و در قلمرو وظایف خود بایستی دارای استقلال عمل باشد. اما با این حال در ایران هیچگاه شهرداریها به طور کامل از این استقلال قانونی برخوردار نبوده و علاوه بر آن قوانین موجود (از جمله ماده 53 قانون تشکیلات شورای اسلامی) موجب شده شهرداریها به شدت تحت کنترل و نظارت وزارت کشور و سازمانها و مقامات محلی تابع آن مانند استاندار و فرماندار باشند و وجود چنین روابط و دیدگاهی نسبت به شهرداری، اصلی ترین عامل در نقض اختیارات و مسئولیتهای آن است .