مقدمه
صندلی‌های شکسته برخی ایستگاه‌های اتوبوس، دیوارنوشته‌های بی‌معنا، گوشی‌های شکسته برخی تلفن‌های عمومی و ده‌ها خرابکاری دیگر تصویرهای آشنایی هستند که می‌توان گاه و بیگاه در رفت و آمدهای شهری شاهد آن بود. تخریب اموال عمومی بویژه در جوامع شهری، از پدیده‌هایی است که نه تنها خسارت‌های ناشی از آن، مدیریت شهری را گرفتار مشکل و تنگنای نگهداری از مبلمان و تجهیزات شهری می‌کند، بلکه شهروندان را نیز از داشتن امکانات و تجهیزات مورد نیازشان محروم می‌سازد. تصور کنید که در حاشیه یکی از بزرگراه‌های شهری تصادفی رخ می‌‌دهد و لازم است که خیلی زود نیروهای امداد را خبر کنید، اما همین که سراغ تلفن عمومی حاشیه بزرگراه می‌روید، خبری از گوشی نیست و سیم‌های گوشی را بریده‌اند. خرابكاري هاي پي در پي كه باعث رفع آرامش در شهرها شده و بدتر از آن باعث بي اعتمادي مردم نسبت به دولت خدمت‌گذار گشته است. در نگرش به اين تحقيق به كنكاشت اين خرابكاري‌ها و مزمون آن در دانش‌آموزان محصل پرداخته‌ايم.
خرابكاري اموال عمومي
زير ذره بين رابطه معناداري بين جنس و معدل با خرابكاري وجود دارد. بدين صورت كه پسرها بيشتر از دخترها و كساني كه معدلشان پايين است، بيشتر از كساني كه داراي معدل بالايي هستند، به رفتارهاي خرابكارانه دست مي زنند. همچنين با افزايش تعداد سالهاي مردودي، اين رفتارها شديدتر مي شود. اشاره؛ «عوامل اجتماعي- اقتصادي مؤثر بر خرابكاري اموال عمومي (ونداليسم) به وسيله دانش آموزان شهر تهران»، در يك پژوهش ميداني، مورد بررسي قرار گرفته است. در اين پژوهش، علل خرابكاري اموال مدرسه و جامعه توسط دانش آموزان، با شيوه هاي علمي و دقيق مورد تحليل واقع شده و راهكارهايي پيشنهاد شده است. در آستانه فرا رسيدن سال تحصيلي جديد و برنامه ريزي هاي علمي آموزشي مدارس براي پذيرش دانش آموزان در كلاس هاي درس، لازم ديديم خلاصه اي از اين پژوهش را براي آگاهي مخاطبان روزنامه همشهري، بويژه علاقه مندان مباحث تعليم و تربيت و نيز فرهنگ عمومي در صفحه فرهنگ منتشر كنيم. با هم مي خوانيم. تخريب اموال عمومي به عنوان يك عارضه جبران ناپذير بر منابع و امكانات جوامع امروزي، هر ساله خسارت فراواني را به سرمايه هاي ملي و عمومي وارد مي سازد. به نظر مي رسد قسمت عمده اي از اين آسيب ها به وسيله دانش آموزان صورت مي گيرد. طوري كه گاه از محيط آموزشي فراتر رفته و به غير از تخريب اموالي چون در، ديوار، ميز و صندلي مدرسه، دست به تخريب اموال بيرون از محيط آموزشي مثل فضاي سبز، صندلي اتوبوس ها و سينماها، آثار تاريخي و ... مي زنند. اين معضل، علاوه بر هزينه هاي كلاني كه صرف جبران آن مي شود، موجب ناراحتي روحي و رواني مردم و مسئولين شده و بدين طريق، تهديدي بر انسجام اجتماعي است. با توجه به اين موارد و با تأكيد بر نظريه هاي كنترل اجتماعي، خرده فرهنگ بزهكاري و كنترل قدرت در حوزه جامعه شناسي انحرافات، در پژوهشي به تبيين و ريشه يابي اين معضل پرداخته شده است. در اين تحقيق، بعد از مرور اين تئوريها به استنتاج مدل نظري و فرضيات پرداخته شده و سئوالات پرسشنامه براساس آن طرح شده است .به خاطر بالا رفتن ميزان اعتبار پاسخ ها، به طرح دو گونه سئوال در زمينه متغير وابسته نيز پرداخته شده: الف) گويه هايي كه به طور مستقيم رفتار خرابكارانه را مي سنجد. ب) گويه هايي كه با استفاده از تست هاي فرافكن گرايش به خرابكاري را مي سنجد.