فهرست مطالب

   1.      مقدمه

   2.      تاريخچه

   3.      تعريف ارتقاي سلامتي

   4.      empowerment & impowerment

   5.      تعاريف كاربردي ارتقاء سلامتي

   6.      ديدگاههاي ارتقاي سلامتي

   7.      ارتقاي سلامتي و بهداشت عمومي جديد

   8.      ارتقاي سلامتي و آموزش بهداشت

   9.      ايدئولوژيهاي موثر بر ارتقاي سلامتي

10.  ارتقاي سلامتي و بازاريابي اجتماعي

11.  اصول ارتقاي سلامتي بر اساس منشور اوتاوا

12.  ساختار ارتقاي سلامتي

13.  سياستهاي ارتقاي سلامتي

14.  فعاليتهاي عمده ارتقاي سلامتي

15.  گروههاي هدف و ارتقاي سلامتي

16.  health literacy و ارتقاي سلامتي

17.  قلمرو ارتقاي سلامتي

18.  نقش كاركنان ارتقاي سلامتي

19.  مراحل لازم در اجراي برنامه هاي ارتقاي سلامتي

20.  اعتبار اجتماعي مداخلات ارتقاي سلامتي

21.  پيشنهاداتي در رابطة با اثر بخشي برنامه ها

22.  ارزيابي برنامه هاي ارتقاء سلامتي

23.  ويژگيهاي برنامه ارتقاء سلامتي در جهان سوم

24.  ارتقاء چه زماني خاتمه مي يابد ؟

25.  ارتباط ارتقاء سلامتي و علوم مختلف

26.  اولين ژورنال و كنفرانس در زمينه ارتقاء سلامتي

27.  فهرست منابع

بنام خدا

Health Promotion

                                                  تهيه و تنظيم: بابك معيني

                                                عضو هيئت علمي دانشگاه آزاد اسلامي ابهر

Health Promotion ( ارتقاء سلامتي ) يك موضوع جديد بوده و هنوز بطور كامل آنطور كه بايد پذيرفته نشده است . اگر چه افزايش دوره هاي آكادميك نشان دهنده اين است كه اين موضوع بتدريج جاي خود را باز مي يابد و روز به روز توسعه بيشتري پيدا مي كند .

با نگاهي به آمار و ارقام در مي يابيم كه در اكثر كشورها . امروزه ، الگوي بيماري تغيير يافته است ، به گونه اي كه بيماريهاي عفوني و مرگ و مير كودكان و مادران كاهش يافته است و در مقابل مرگهايي كه در كشورهاي توسعه يافته روي مي دهند به دليل مشكلات مربوط به شيوه زندگي (Life style ) بوده كه مي توان از بسياري از اين مرگها از طريق افزايش كيفيت زندگي quailty of life پيشگيري نمود . اگر ما بتوانيم به افراد كمك نماييم كه ورزش منظم كرده . غذاي مغذي بخورند ، نحوه مقابله با استرس را فرا بگيرند و شبكه هاي اجتماعي ( Social network ) را گسترش داده و شرايط اقتصادي را بهبود بخشيم ، ارزشهاي زندگي را براي افراد آشكار سازيم ، مي توانيم آنها در راه رسيدن به سلامتي ياري نماييم و بدين ترتيب توجه به سوي رفتار فردي جلب گرديده و رفتار فردي به عنوان علت اوليه بسياري از بيماريهاي جديد ( Modern disease ) در نظر گرفته شده و در حقيقت با تغيير مفاهيم بيماري ، سلامت ، Health promotion از پشت صحنه نيازهاي سلامتي و بهداشت ، پا به عرصه حضور گذاشت .

تاريخچه

قبل از دوره رنسانس ، سلامتي و رفاه بطور ضمني با مذهب در ارتباط بودند ، بيماري اغلب به عنوان پيامد اشتباهي در زندگي و يا تخلف از تابوهاي اجتماعي
( Social taboos ) محسوب مي شد ، به هر حال دوره هاي پزشكي اروپا
( Hippocratic  Bc 600 Medicine تا AD200 و AD 1500 modern tradition تا زمان حال ) هر يك با گشودن قيد بندهاي خود از ريشه هاي مذهبي كه در ابتدا به عنوان منبع آنها پذيرفته شده بودند ، به قدرت دست يافتند .

health promotion در پيوند با Hippocratic medicine شكل گرفت ولي نه تحت همان نام در حقيقت عبارت H.P ( از اين به بعد به جاي عبارت Health promotion  مخفف.H.P بكار مي رود) از 1973 مطرح گرديد (در معنايي كه اخيراً استفاده مي شود). در همين راستا مي توان از بيانيه  Mare Lalonde ( 1974 ) وزير بهداشت و رفاه كانادا  نامه برد . كه چشم اندازي جديد به روي بهداشت و سلامتي كانادا باز نمود .

بيانيه فوق الذكر ، بيانيه اي مهم است ، چرا كه نه تنها عجيب و نادر مي باشد كه وزيري نظرات خود را بدينگونه انتشار دهد بلكه وي در اين بيانيه علتهاي ضعف سلامتي را به گونه اي اساسي به منابع non – medical استناد داد و چهار علت زير را مشخص نمود:

   1.      عدم كفايت در ارائه مراقبتهاي بهداشتي اوليه واقعي

   2.      فاكتورهاي رفتاري ( فرادي – گروهي )

   3.      ويژگيهاي bio – physical

   4.      آلودگيهاي محيطي