شين و شين بندي
( bus bar) :
بطور ساده جمع
وپخش انرژي را شين گويند …بطور كلي بس بار يا شين به محلي در پست هاي فشار قوي گفته مي شود كه جهت توزيع بار بين وروديهاي
پست(تغذيه كننده ها)و خروجيها(مصرف كنندگان )ارتباط برقرار مي كند بنابراين با
توجه به اهميت پست و ميزان حساسيت خاموشي براي مصرف كننده ودر نظر گرفتن مسا ئل
اقتصادي وامكان مانور سيستم ، اصولاً شين را طوري انتخاب مي كنند كه با توجه به
شرايط فوق حداقل هزينه و حداكثر استفاده را داشته باشد .
مشخصات شين فشار
ضعيف :
شين ها معمولاً از
مس و يا از آلومينيوم ساخته مي شوند و در زمان خاص مي توان از آلياژ آلومينيوم كه
داراي خواص الكتريكي و مكانيكي خوبي هستند نيز استفاده كرد . در پست هاي فشار ضعيف
فاصله شين ها بستگي به جريان اتصال كوتاه شبكه و مقطع شين بستگي به جريان نامي
دارد . براي تعيين و انتخاب شين هاي مسي و يا آلومينيومي بر حسب شدت جريان و بار
دهي شين ها و درجه حرارت مجاز استفاده مي شود . باردهي شين هاي رنگ نشده كمتر از
شين هاي رنگ شده است زيرا تشعشات حرارتي شين هاي رنگ شده بيشتر از شينهاي رنگ نشده
مي باشند هر چه ارتفاع تاسيسات از سطح دريا بيشتر باشد به علت كم شدن غلظت هوا
تشعشات حرارتي كمتر مي باشد و در نتيجه باردهي شين ها مانند بقيه وسايل برقي مانند
ترانسفورماتور كم مي شود . در موقع ارتباط شين ها با يكديگر و گرفتن انشعاب بايد
دقت كرد كه مقاومت شين در محل اتصال حتي المقدور كوچك باشد كه باعث ايجاد حرارت
موضعي زياد نشود .
انواع شين : انواع
شين هاي رايج به قرار زير است .
الف ) شين ساده : از اين نوع در پستهاي
كم اهميت در ولتاژ پايين استفاده مي شود و اصولاً كم خرج بوده و عملكرد اپراتور آن
بسيار ساده است در اين شين ها تعمير شين مستلزم قطع تمام ارتباط مي باشد
معايب شين ساده
:
1-خراب شدن
دژنكتور هر سيك از شين هاي انتقال انرژي باعث قطع برق آن خط مي شود.
2-تميز كردن مقره
ها و متعلقات ديگر شين بدون قطع برق به سادگي ممكن نيست .
3-گرفتن انشعاب
جديد از شين ساده بدون قطع برق امكان پذير نيست .
سيستم هاي با شين
دوبل
الف –شين دوبل اصلي و يدكي
همانطوريكه در
سيستم تك شينه مشاهده شد در صورتيكه يكي از كليدها احتياج به تعمير داشت لازم بود
كه خط و ترانس مربوطه را بدون بار نمود و كليد آن را تعمير كرد . اما در شين دوبل
(اصلي و يدكي ) مطابق شكل چنانچه كه كليد اصلي احتياج به تعمير داشت كليد Bus scoupler
باس كوپلر وظيفه كليد اصلي را به عهده خواهد گرفت به عبارتي شين اصلي هم مي تواند
توسط كليد قدرت مربوط و هم توسط كليد كوپلاژ در شرايط اضطراري تغذيه شود و مادامي
كه كليد اصلي ارتباط در دست تعمير است كليد كوپلاژ وظيفه آن را به 0عهده مي گيرد
مثلاً اگر فيدر شماره 3 اشكال پيدا نمود و احتياج به تعمير داشت با وصل كليد
كوپلاژ عملاً اين كليد وظيفه كليد اصلي را به عهده مي گيرد بنابراين اين سيستم
امكان تعمير كليد بدون از دست دادن بار امكان پذير است در اين حالت مسير نقطه چين،
مسير جريان را نشان مي دهد .
ب) سيستم دو شين
اصلي :
در اين نوع سيستم
، باس بار عملاً مطابق شكل زير بين دو باس بار تقسيم شده و هر تغذيه كننده هر دو
باس بار را تغذيه مي كند . ضمن اينكه از هر دو باس بار به عنوان اصلي استفاده شده
و هر كدام يدكي ديگري است در اين سيستم هر كدام از ارتباطات توسط دو سكسيونر امكان
مانور روي ش ين ها را دارد در صورتي كه در اين سيستم خطاي دائمي يا مشكلي براي يمي
از شين ها اتفاق بيفتد مي تواند شين ديگر تا تعمير آن شين استفاده نمود براي مانور
هر ارتباط از روي يك شين به شين ديگر بايستي از كليد كوپلاژ استفاده نمود .
سيستم يك و نيم
كليده :
در اين سيستم
مطابق شكل بازاء هر دو ارتباط سه كليد در
نظر گرفته شده است و هردو شين توسط اين
كليدها برقدار مي باشد اين سيستم نسبت به
سيستم هايي كه تا كنون ذكر شده گرانتر مي
باشد (بعلت تعداد بيشتركليد )وازدرجه اطمينان بالا برخوردار است .بنابراين در
ايستگاههاي مهم از جمله پست هاي توليد با ظرفيت بالا در نظر گرفته مي
شوند اگر خطايي روي شين اتفاق بيفتد با قطع كليدهاي طرف آن شين
هيچگونه قطع لحظه اي در ساير
ارتباطات نخواهيم داشت بنابراين سيستم
داراي اطمينان بالايي است . اما چون بروز هر خطا در ارتباطات منشعب از پست سبب قطع
دو كليد مجاور آن ارتباط خواهد گرديد از اين نظر مي توان با باز نمودن سكسيونر
اصلي آن ارتباط براي تعمير ووصل مجدد كليد ، اطمينان ارتباط آن ((بي)) را محفوظ
نگهداشت .