احتراق
احتراق عبارت است از اكسيداسيون سريع
مواد، همراه با آزاد شدن سريع انرژي.
يكي از تعاريف اكسيداسيون عبارت است
از تركيب شيميايي يك ماده با اكسيژن. تعريف ديگر اكسيداسيون چنين است: واكنش
شيميايي كه شامل اكسيژن باشد، به طوريكه يك يا تعداد بيشتري از مواد با اكسيژن
تركيب شوند.
افروزش
براي آغاز اين فرآيند به يك منبع
توليد گرما، مواد سوختي و هوا نياز است. مواد از نظر قابليت شعله وري متفاوت اند و
خصوصيات فيزيكي و شيميايي در اين موضوع مؤثر است. مثلاً موادي كه به شكل ورقه اي
هستند، فوم ها و يا يك تكه پارچه خيلي ساده تر از بلوكهاي ضخيم مواد جامد آتش ميگيرند.
طبق تعريف، آغاز فرآيند سوختن را افروزش مينامند. براي پايين آوردن قابليت افروزش
مواد در مقابل منابع كوچك توليد گرما ميتوان كارهايي انجام داد اما اينها لزوماً
بر روي سرعت سوختن اين مواد مؤثر نخواهد بود.
آتش (حريق)
ساده ترين تعريف احتراق، چيزي است كه
به آن آتش اطلاق ميشود و عبارت است از تركيب شيميايي سريع مواد با اكسيژن كه هم
نور و هم گرما توليد ميكند. شعله ور شدن (مشتعل شدن) و سوختن همراه با دود (سوختن
سطحي) دو نوع احتراق هستند كه ممكن است اتفاق بيفتند.
براي انجام شدن عمل احتراق بايد يك
اكسيد كننده موجود باشد. تقريباً همه آتشها با اكسيژن موجود در اتمسفر به عنوان
عامل اكسيدكننده انجام ميگيرد، اما اكسيدكننده هاي ديگري نيز موجود است.
بيشتر اين اكسيدكننده ها زماني كه در
معرض حرارت، فشار يا هر دوي آنها قرار ميگيرند
اكسيژن آزاد ميكنند. علاوه بر آن اكسيدكننده هاي ديگري نيز وجود دارد مثل
هالوژنها (فلوئور، كلر، برم و يد) كه احتراق را تقويت مينمايد، اما در اينجا فقط
احتراق با اكسيژن هوا مورد بحث است.
سوختن و بيشتر انفجارها، نمونه هايي
از واكنشهاي شيميايي هستند كه از آنها به عنوان آتش (حريق) نام برده ميشود و در
واقع واكنشهاي شيميايي هستند كه شامل اكسيداسيون سريع مواد است. با وجود اين، سرعت
اين واكنشها ممكن است صدها يا هزاران مرتبه سريعتر از يك حريق باشد. به عبارت ساده
تر، سوختن واكنش اكسيداسيوني است كه به طور قابل توجهي سريعتر از حريق است، اما
آهسته تر از انفجار است.
مثلث آتش
اين تئوري به صورت يك مثلث ارائه
گرديده است. به دليل اينكه سه جزء (وجه) اصلي در آن وجود دارد و مثلث يك شكل بسته
است كه نمايانگر يك سيستم بسته ميباشد. قسمتي از تئوري تأكيد دارد كه براي اينكه
يك آتش موجود باشد بسته بودن سيستم الزامياست بدين معني كه اگر يكي از سه وجه
مثلث در تماس با وجه بعدي نباشد وقوع حريق ممكن نيست. در شكل (1 ـ 1) مثلث آتش
نشان داده شده است.