مقدمه
داشتن
زندگي عاري از خطر همواره آرزو و هدف مردم بوده است زير ميل به ايمني و امنيت، بخش
تفكيك ناپذيري از ماهيت همه انسانها راتشكيل داده و آنها همواره درتلاش براي بهبود
شرايط زندگي و آسايش بيشتر سعي كرده اند با ايجاد تغيير درطبيعت، آن را به خدمت
خود درآورند. بشر دراين راه همزمان با دستيابي به مواد، تجهيزات، دستگاه ها و به
عبارتي به خدمت گرفتن فن آوري نوين، به همان اندازه با خطرات و مخاطرات بيشتر و
جديدتر و پيچيده تري مواجه گرديده است.
با ظهور انقلاب صنعتي درقرن
هيجدهم كه تحول عظيمي درپيشرفت و تبديل كارگاههاي كوچك خانگي و منطقه اي به
كارخانجات بزرگ وعظيم به شمار مي رود. مخاطرات ازحالت ساده و سنتي به مخاطرات
پيچيده خاص صنايع و فرايند هاي پيچيده تبديل گرديد.
درهمين راستا درفرايند
پيشرفت و تكامل، انسان ناچار ازبه كارگيري برخي مواد و ابزار خطرناك و ايجاد تغيير
درآنها شده است. علاوه بر مخاطرات خاص و پيچيده عصر فوق تكنولوژيك قرن بيست و يكم،
تجمع و تراكم سرمايه بالاخص درمناطق كلان شهرها خود برشدت گرفتن مخاطرات و ريسك
هاي پيرامون زندگي بشر كه بقاء مهم ترين هدف آن است مي افزايد. براساس همين نگرش،
رويكرد جديدي درمباحث ريسك علي الخصوص مديريت ريسك حريق در ادبيات بيمه اي جهان
متولد شد.
بيمه آتش سوزي سابقه اي بيش
از 300 سال درجهان دارد و پيشينه آن درايران به حدود يك قرن مي رسد. دراين تحقيق
پس از ذكر كلياتي درمورد آتش سوزي و بيمه نامه هاي مربوط به آن و نحوه محاسبه و
ارزيابي خسارت و تعيين نرخ و حق بيمه پرداخته و درپايان با بررسي فرضيه هاي تحقيق
سعي مي شود با توجه به مطالعات و بررسيهاي آماري عوامل موثر بربيمه هاي آتش سوزي
درايران را شناخته و ضمن معرفي آنها پيشنهاداتي جهت توسعه مطلوب اين بيمه نامه ها
درايران ارائه داد.
اهداف تحقيق و علت انتخاب
موضوع:
همه روزه بعلت وقوع آتش سوزي
هاي كوچك و بزرگ درگوشه و كنار اين كشور و عدم وجود استطاعت مالي كافي ازسوي افراد
و يا سازمانها بمنظور جبران اين خسارتها، متاسفانه شاهد نابودي بسياري از خانواده
ها (بعلت عدم وجود تمكين مالي) و يا سازمانها (عليرغم مفيد بودنشان براي جامعه) مي
باشيم، درحاليكه كه باهزينه نمودن مبلغ نسبتاً اندكي اين افراد و سازمانها قادر به
تحت پوشش قرار دادن اموال خود مي باشند.
هدف
از انجام اين تحقيق شناسايي علت و يا عللي مي باشند كه با وجود ارائه پوششهاي
نسبتاً كافي بيمه اي توسط شركتهاي بيمه، افراد و سازمانها استقبال مناسب را از اين
پوششها نمي نمايند ازآن پس نه تنها عنصر فعالي درجامعه به شمار نمي روند بلكه خود
محتاج كمك ديگران ميشوندو اين موضوع چه بسا مي تواند منشاء ايجاد مشكلات و
نابساماني هاي زياد شوند.
فرضيه هاي تحقيق
جهت تببين عوامل موثر
درتوسعه مطلوب بيمه هاي آتش سوزي فرضيه هاي زير مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار
خواهند گرفت.
فرضيه يك: رابطه مستقيمي بين ميزان درآمد مردم و ميزان خريد بيمه نامه هاي آتش
سوزي وجود دارد.
فرضيه دوم: رابطه مستقيمي بين ميزان شناخت مردم و ميزان خريد بيمه نامه هاي
آتش سوزي وجوددارد .
فرضيه سوم: رابطه مستقيمي بين ميزان تبليغات موثر توسط بيمه گران و خريد بيمه
نامه هاي آتش سوزي توسط اقشار مختلف جامعه وجود دارد.
فرضيه چهارم: رابطه مستقيمي بين اعتقادات مذهبي مردم درزمينه قضا و قدر و ميزان
استقبال آنان از بيمه هاي آتش سوزي وجود دارد.
فرضيه پنجم: ميزان حق بيمه صادره شركتهاي بيمه نسبت به سالهاي قبل افزايش پيدا
كرده و به همان نسبت ميزان ضريب خسارت كاهش يافته است.
قلمروتحقيق:
شركتهي بيمه ايران و همچنين
استفاده از كتابخانه بيمه مركزي ايران و كتب و نشريات بيمه اي موجود درآن و
پژوهشهاي مرتبط با موضوع و گزارشهاي آماري.
روش تحقيق:
مطالعه و بررسي كتب و نشريات
بيمه اي و استفاده ازپايان نامه ها و پژوهشهاي بعمل آمده دراين زمينه و استفاده از
پرسشنامه و آمار موجود دربيمه مركزي ايران.
محدوديتهاي تحقيق:
كمبود مقالات علمي و تحقيقات
انجام شده درزمينه بيمه (به خصوص بيمه آتش سوزي) و همچنين همكاري نكردن شركتهاي
بيمه در زمينه ارائه آمار و گزارشهاي آماري مورد نياز.
تعريف واژه هاي بكار رفته
درتحقيق :
بيمه:
«بيمه
عقدي است كه به موجب آن يك طرف تعهد مي‌كند درازاي پرداخت وجه يا وجوهي ازطرف ديگر
در صورت يا بروز حادثه خسارت وارده بر او جبران نموده و يا وجه معيني بپردازد.
متعهد رابيمه گر و طرف تعهد را بيمه گذار و وجهي كه بيمه گذار به بيمه گر مي
پردازد حق بيمه و آنچه را كه بيمه مي شود موضوع بيمه مي‌نامند».
بيمه آتش سوزي :
دربيمه آتش سوزي بيمه گر
درچارچوب شرايط بيمه نامه تعهد مي‌كند خسارت هايي راكه علت وقوع آتش سوزي، انفجار
و صاعقه به اموال بيمه شده بيمه گذار وارد مي شود، جبران كند. دراين بيمه نامه مي
توان خطرهاي ديگري مثل زمين لرزه، سيل، طوفان، نشست و تركيدگي لوله، شكست شيشه و
سقوط هواپيما برروي اموال و اماكن رانيز با پرداخت بيمه اضافي تحت پوشش قرار داد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل يك- كليات تحقيق.........................................................................................
مقدمه.....................................................................................................................
اهداف تحقيق و علت انتخاب موضوع....................................................................
فرضيه هاي تحقيق................................................................................................
قلمرو تحقيق...........................................................................................................
روش تحقيق...........................................................................................................
تعريف واژه هاي بكار رفته در تحقيق...................................................................
فصل دو- كليات بيمه.............................................................................................
تاريخچه بيمه در جهان و ايران.............................................................................
مباني تئوريك بيمه.................................................................................................
بررسي فقهي مساله بيمه.......................................................................................
تقسيم بندي انواع بيمه...........................................................................................
فصل سه- كليات بيمه هاي آتش سوزي...............................................................
تاريخچه بيمه آتش سوزي....................................................................................
بيمه آتش سوزي در ايران....................................................................................
مفاهيم آتش سوزي...............................................................................................
طريقه بوجود آمدن آتش سوزي...........................................................................
طبقه بندي آتش سوزيها........................................................................................
عوامل گسترش آتش سوزي.................................................................................
قدرت توسعه و گسترش آتش سوزي...................................................................
قرارداد بيمه آتش سوزي......................................................................................
مراحل صدور بيمه نامه آتش سوزي....................................................................
كارشناسي و بازديد اوليه......................................................................................
نحوه تعيين نرخ و محاسبه حق بيمه......................................................................
قيمت تمام شده در بيمه آتش سوزي....................................................................
خطرات تحت پوشش در بيمه آتش سوزي............................................................
- انفجار.................................................................................................................
- صاعقه................................................................................................................
خطرات اضافي بيمه نامه هاي آتش سوزي..........................................................
- بيمه شكست شيشه............................................................................................
- بيمه سرقت با شكست حرز................................................................................
- بيمه طوفان.........................................................................................................
- بيمه ضايعات......................................................................................................
- بيمه سيل............................................................................................................
- بيمه زلزله...........................................................................................................
- بيمه سقوط هواپيما............................................................................................
انواع بيمه هاي آتش سوزي..................................................................................
- بيمه منازل مسكوني...........................................................................................
- بيمه تمام خطر....................................................................................................
- بيمه نامه آتش سوزي بر مبناي اولين
خسارت.................................................
- بيمه مشترك.......................................................................................................
- بيمه نامه اظهارنامه اي......................................................................................
خسارت آتش سوزي.............................................................................................
پرداخت خسارت....................................................................................................
حدود تعهدات بيمه گر در صورت وقوع
حادثه و ارزيابي خسارت......................
فصل چهار- نتيجه گيري و پيشنهادات.................................................................
عوامل مؤثر بر بيمه هاي آتش سوزي .................................................................
- عوامل اجتماعي..................................................................................................
- عوامل مربوط به برنامه ريزي...........................................................................
- عوامل آموزشي..................................................................................................
- عوامل بازاريابي.................................................................................................
- عوامل اقتصادي.................................................................................................
- عوامل مذهبي.....................................................................................................
- عوامل ساختاري................................................................................................
بررسي آمار و عملكرد شركتهاي بيمه
ايران از سال 1379 الي 1382.................
نتيجه بررسيهاي بعمل آمده
در آمار شركتها تا سال 82......................................
پيشنهادات..............................................................................................................
منابع......................................................................................................................