كند
كننده هاي رشد گياهي
گروهي از تركيبات شيميائي يا مصنوعي هستند كه بدون اينكه تغييري در شكل ظاهري گياه
و يا تعداد برگ ها و شاخه ها و ساير اندام هاي آن به وجود آورد،از رشد گياه مي
كاهند.اين مواد از تقسيم رشد ياخته اي درناحيه
زير مرسيتمي
انتهاي شاخه ها جلوگيري به عمل مي آورد ولي بر روي خود مريستم تأثيري ندارد و در
نتيجه، گياه در عين حال كه به تعداد طبيعي شاخه و برگ و ميوه توليد مي كند. به
اندازه معمول رشد نمي كند و كوتاه مي ماند. همين باعث مي شود كه سال بعد، از سوئي
تعدا گل هاي توليد شده به ميزان قابل توجهي بيشتر گردد، و از دگر سو نياز به هرس
تا حد زيادي كاهش مي يابد. مطالعات بافت شناسي روي قسمت هاي مختلف ساقه گياهچه هاي
آفتابگردان،سويا و ذرت كه با تتسي كلاسيس تيمار
شده بودند نشان داد كه نوع اثر كننده ها روي رشد طولاني به غلظت به كار برده شده
بستگي دارد.بنابراين،كوتاه شدن گياهاني كه در غلظت پائين كند كننده ها رخ مي
دهد،عمدتاً به دليل جلوگيري از بزرگ شدن سلول هاست،ولي در غلظت هاي بالا، اين
كوتاه شدن قسمتهاي ساقه،عمدتاً به دليل كاهش تقسيم سلولي است.در نتيجه،فرآيند بزرگ
شدن سلول نسبت به تقسيم سلولي در واكنش به كند كننده هاي رشد از حساسيت بيشتري
برخوردار است. در مقايسه با ساقه، كند كننده هاي رشد، اندازه ريشه را حفظ كرد، يا
تا اندازه اي افزايش مي دهند، بنابراين همان طور كه ملاحظه مي شود نسبت ريشه به ساقه
به نفع ريشه تغيير مي كند. اين تركيبات، مصارف و اثرات مفيد زيادي دارند كه در زير
به نمونه هائي از آنها اشاره مي شودو اثرات ديگر و مكانيزم آنها در بخش هاي بعدي
ذكر مي شود.
1-كنترل
درس در غلات و محصولات دانه اي به خصوص گندم، تحت شرايط كود زياد و در آب و هواي
مرطوب، نظير اروپاي غربي،بار گندم اغلب سنگين بود. و مي خوابد كه قابل درو كردن با
ماشين نيست. كابرد كلرمكوات كلرايد(سايكوسل،سي سي سي،كلروكلين كلرايد) با فرمول2-كلرو اتيل-تري متيل-آمونيم كلرايد سبب توليد ساقه كوتاه و محكم مي شود به طوري كه خوابيدن بوته جلوگيري
مي گردد.
2-كاهش
ارتفاع گياهان زينتي از قبيل داوودي. بنت القنسول و سوين. از نظر تجاري، ارتفاع
گياه گلدار زينتي به طور مطلوب.40-35 سانتي متر است، در صورتي كه ارتفاع طبيعي
آنها به يك متر يا بيشتر مي رسد. مصرف مواد كند كننده رشد روي برگ ها يا در خاك وقتي گياه جوان است،
تأثير روي اندازه گل ندارد ولي منجر به ساقه خيلي كوتاه مي شود.اشرفي«cireopsis verticillata »از گياهان چند ساله است كه برا ي گلدهي به
فتو پريودهاي طولاني بالاتر از 14 ساعت احتياج دارد.اشرفي در لدانهاي كوچك تحت
شرايط گلخانه، خيلي دراز مي شود. طي آزمايشي دوكند كننده رشد يعني دامينزيد
(الار.اس اي دي اچ ، بي-ناين،بي-995،بي-9اي) وفلور
پريميدول (كاتلس)
، بهترين كند كننده ها براي ايجاد بازارپسندي در اين گياه تشخيص داده شدند.
3-كنترل
رشد درختچه ها: اين امر مخصوصاً در طول جاده ها حتي اگر گياهان كشت شده تزئيني
باشند و در زير كابل هاي فشار قوي مهم است.پاشيدن مواد كند كننده رشد بعد از باز
شدن جوانه ولي قبل از طويل شدن ساقه منتهي به همان تعداد برگ مي شود لي ساقه
كوتاه، كوتاه مي ماند و نياز به هرس كردن كاهش مي يابد.
4-اثرت
ويژه روي كميت، كيفيت يا رسيدن ميوه: انواع زيادي از اين اثرات مواد كند كننده رشد
ملاحظه شده است. پژوهش ها نشان مي دهند كه مصرف آلار(بيشترين مصرف را در باغباني
دارد) بر روي درختاني مانند انجير، گلابي و بعضي از انواع سيب كه ميوه هاي نرم
توليد مي كنند كه ترابري (حمل و نقل)آنها دشوار است،باعث مي شود كه ميوه رسيده
بدون آنكه فرايندهاي رسيدنش آسيبي ببيند، از بافت محكم تري برخوردار شود و قابليت
نگهداري و حمل و نقل آن افزوده گردد. براي ميوه هاي هسته دار (مانند هلو، گيلاس و
آلبالو)، مصرف آلار با غلظت هاي 8-2 در هزار، در اوايل تابستان باعث مي شود كه
رسيدن ميوه از سوئي 14-6روز زودتر انجام مي شود و از سوئي ديگر يكنواخت گردد از
اثرات بسيار مهم محلول پاشي آلار(پس از شكفتن گل ها) بر گياهاني مانند گوجه فرنگي و انگور، بالا رفتن تعداد ميوه هاي تشكيل
شده مي باشد. غلظت محلولي كه بدين منظور به كار برده مي شود،بر حسب نوع گياه،5%الي
5/2در هزار است كه گاهي تعداد ميوه هاي بعضي از ارقام انگور به راحتي به 2 برابر
تعداد ميوه گياهان شاهد مي رساند. همچنين، سايكوسل باعث افزايش عملكرد در سيب و
گلابي مي شود و اين عمدتاً به دليل كاهش دادن ريزش ميوه مي باشد.