مكان كارآموزي ايستگاه تحقيقاتي كشاورزي عراق محله
تشكر و قدرداني 1
مقدمه 2
ذرت خوشه اي sorghum sp 3
اكولوژي سورگوم 4
خصوصيات گياه شناسي سورگوم 5
انواع مختلف سورگوم 8
خصوصيات زراعي ذرت خوشه اي 8
عمليات داشت 11
برداشت سورگوم 12
منشاء ، گونه ها و نژادها 16
گياه شناسي با گلدهي و كنترل گرده افشاني 17
روشهاي خودگشني و تلاقي 18
توليد بذر سورگوم هيبريد 20
هدف هاي اصلاحي 20
بيماريها 21
ذرت معمولي corn 25
مشخصات گياهشناسي ذرت 26
اكولوژي ذرت 28
انواع ذرت 29
خصوصيات زراعي 30
موقع كاشت 31
عمليات داشت 33
برداشت 35
برداشت ذرت دانه اي 35
برداشت ذرت براي سيلو 36
بيماريهاي ذرت دانه اي ( بلال ) 37
اصلاح ذرت 40
گلدهي و گرده افشاني 41
هدفهاي اصلاحي 43
سويا 45
خصوصيات بتانيكي 45
خصوصيات زراعي 46
برداشت سويا 48
آفات سويا 49
گلدهي و گرده افشاني 51
روشهاي تلاقي 52
هدفهاي اصلاحي 53
منابع 64
مقدمه :
دوره كارآموزي يعني بكارگيري تمامي آموخته ها و معلوماتي كه در طي اين چند سال در محيط دانشگاه كسب كرده ايم . يا مي توان چنين بيان كرد كه دوره كارآموزي تكرار تمام مهارت ها ، از ابتدايي ترين سطوح تا پيشرفته ترين آنها در محيطي خارج از محيط آموزشي مي باشد .
بكارگيري فنون و تكنيك هاي فراگير شده در محيط كار باعث ثبات هرچه بيشتر اين مهارتها در ذهن و سبب ايجاد خلاقيت در انجام مراحل كار كشاورزي مي شود.
باتوجه به اطلاعاتي كه در دوره كاراموزي بدست آورده ايم با قاطعيت مي توان بيان كرد كه علم كشاورزي ، پيشرفت بسيار چشمگيري در زمينه علم گياهپزشكي داشته و به نتايج بسيار خوبي دست پيدا كرده است .
در اين گزارش سعي شده است كه هرچه بيشتر در رابطه با كاربرد تكنولوژي هاي علمي جديد در زمينه ي بذر ، ارقام ، و همچنين روشهاي مبارزه اي با آفات و بيماريهاي مورد بررسي اشاره شود .
ذرت خوشه اي sorghum spذرت خوشه اي گياه بخصوص مناطق گرم است ولي به علت بازده خوبي كه از نظر علوفه و دانه دار و كشت آن در غالب نقاط دنيا متداول است . كشت آن از زمانهاي قديم در هندوستان و آفريقا متداول بوده و در ساير نقاط خشك ونيمه خشك دنيا از اين گياه گرمسيري استفاده هاي متعددي بعمل مي آيد و قدمت آن را به 700 سال قبل از ميلاد مسيح نسبت مي دهند . عمده ترين مصرف سورگوم در تغذيه حيوانات است و موارد استفاده ديگري نيز در توليد موم ، نشاسته ، الكل ، قند ، دكستروز و روغن خوراكي دارد . از دانه سورگوم هم چنين آرد سورگوم نيز توليد مي شود . بعلاوه از آن به عنوان مرتع سيلو و علوفه نيز استفاده مي شود . در ايران ذرت خوشه اي درمناطق بلوچستان و سيستان و كرمان و بنادر در جنوب كشت و به مصرف تغذيه مي رسد .
زراعت سورگوم را در ايران و چين به قرن اول يا كمي قبل از ميلاد نسبت مي دهند و تقريبا تمام واريته هاي ذرت خوشه اي كه اكنون در آمريكا زراعت مي شود از مناطق مختلف آفريقا به آنجا وارد شده است و عمده ترين كشورهاي توليد كننده آن كشورهاي آفريقايي ، هندوچين ، چين و آمريا و در درجات بعد استراليا و كشورهاي غرب اروپا و آسياي صغير مي باشند . سطح كشت آن را حدود 40 بيليون هكتار مي دانند .
اكولوژي سورگومذرت خوشه اي گياهي است يك ساله ، بهاره و مخصوص مناطق گرم و خشك و كم آب و برگها و ساقه هاي اين گياه با مواد مومي پوشيده شده كه ميزان تلفات آب را كاهش مي دهد و به علت كمي سطح برگهاي آن ميزان آبي را كه از طريق تبخير و تعرق هدر مي دهد كم و گياه قادر است در شرايط گرم و خشك به حالت ركود رفته و با مساعد شدن شرايط مجددا شروع به رشد نمايد . بنابراين به خشكي بسيار مقاوم است و با مناطقي كه بارندگي آن كم و تابستانهاي گرم دارند سازگاري يافته است . زماني كه توسط درجه حرارت بين 5/23 تا 5/28 درجه سانتي گراد باشد محصول خوبي مي دهد و در صورتي كه در طول گل دادن به بذر نشستن حرارت خيلي زياد باشد ميزان بذر كاهش مي يابد . در مناطقي كه كشت سورگوم به ميزان زيادي رايج است كشت آن را طوري تنظيم مي كنند كه ريزش بارانهاي بهاري شروع شده باشد و رسيدن آن همزمان با شروع فصل خشك باشد . هواي آفتابي و خشك پاييز موجب حفظ رنگ روشن دانه ها و زود خشك شدن آن مي شود . رشد آن سريع و در مدت كوتاهي در حدود 50 روز محصول مي دهد .
در ضمن سورگوم گياهي است روز كوتاه و در صورتي كه ميزان بارندگي 400 تا 500 ميليمتر باشد به صورت ديم كشت مي شود در طيف وسيعي از خاكها به خوبي رشد مي كند ولي در خاكهاي شني بومي عميق و حاصلخيز رشد و نمو بهتري دارد و در خاكهاي قليايي مقاومت و تحمل زيادتري از خود نشان مي دهد . همچنين در خاكهاي سنگين به شرط اينكه به خوبي زه كشي شده باشند نيز به خوبي محصول مي دهد و به طور كلي حاصلخيزي خوب ، زه كشي و حرارت مناسب و طولاني سه عامل عمده براي موفقيت در كشت سورگوم است و مي توان آن را به صورت علوفه خشك ، علوفه سبز و سيلو و حتي براي چراي مستقيم مورد استفاده قرار داد . در مناطقي كه بارندگي زياد است سورگوم در مقايسه با ذرت دانه كمتري توليد مي كند . سورگوم درخانواده گياهان مانند شتر در جانوران است بدين معني كه مي تواند مدت زيادي در مقابل خشكي مقاومت كند ولي بعد از يك آبياري يا بارندگي مناسب سريعا رشد و نمو نموده و زمان عقب افتادگي را كه مواجه با خشكي و كم آبي بوده است جبران مي كند و گياهي است مخصوص نقاط خشك و كم آب از اين رو به نام علف شتري نيز ناميده مي شود و در چنين نقاطي به خوبي مي تواند جايگزين ذرت شود .